Vô sinh ở nữ giới
00 days
21 hrs
40 mins
58 secs
VÔ SINH Ở NỮ GIỚI
Vô sinh hiếm muộn là tình trạng vợ chồng sau một năm chung sống, quan hệ tình dục thường xuyên, không sử dụng bất kỳ biện pháp tránh thai nào mà người vợ vẫn không có thai.
Ít nhất 10% phụ nữ đối mặt với các bệnh lý dẫn đến vô sinh.
Tổng quan về vô sinh nữ
Vô sinh nữ là tình trạng mà khả năng mang thai và sinh con bị suy giảm.
Đối với các cặp vợ chồng có quan hệ tình dục không sử dụng các biện pháp an toàn trong vòng một năm (hoặc 6 tháng đối với người phụ nữ trên 35 tuổi) mà chưa có thai thì được chẩn đoán là vô sinh.
Khi nguyên nhân gây vô sinh được phát hiện đến từ người phụ nữ, điều này được kết luận là vô sinh nữ hoặc vô sinh có “yếu tố nữ”.
Theo thống kê của các trung tâm chăm sóc sức khỏe bà mẹ trẻ em, nguyên nhân đứng hàng đầu gây vô sinh nữ hiện nay ở nước ta là do tình trạng viêm nhiễm đường sinh dục.
Theo nghiên cứu của nhóm tác giả tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương và bộ môn Sản – Phụ Đại học Y Hà Nội với 14.000 cặp vợ chồng ở 8 vùng sinh thái trong cả nước thì tỷ lệ vô sinh trong toàn quốc là 7,7%, trong đó 3,9% là vô sinh nguyên phát (chưa hề có thai lần nào) và 3,8% là vô sinh thứ phát (đã từng có thai ít nhất 1 lần).
Vô sinh nguyên phát và vô sinh thứ phát có tỷ lệ gần như ngang nhau.
Triệu chứng vô sinh ở phụ nữ
Các triệu chứng cảnh báo vô sinh thường liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt, các vấn đề về nội tiết tố và những thay đổi ở các cơ quan sinh sản.
Một số triệu chứng vô sinh ở phụ dễ nhận biết nhất:
1. Chu kỳ kinh nguyệt không đều
Để quá trình rụng trứng xảy ra, vùng dưới đồi sẽ thúc đẩy tuyến yên tiết ra hormone kích hoạt buồng trứng làm chín trứng.
Kinh nguyệt không đều hoặc không có kinh cho thấy quá trình rụng trứng có thể không đều hoặc không có sự rụng trứng trong chu kỳ đó.
Một số nguyên nhân phổ biến có thể dẫn tới kinh nguyệt không đều trong đó phổ biến nhất là hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS).
Ở giai đoạn rụng trứng, buồng trứng sẽ tạo ra các nang nhỏ và có một nang chín để phóng noãn, rụng trứng để tạo cơ hội thụ tinh trong chu kỳ đó.
Với buồng trứng đa nang, các nang trứng nhỏ hình thành ở ngoại vi buồng trứng và không có quá trình rụng trứng, điều này dẫn đến việc người phụ nữ có kinh nguyệt không đều và khó để mang thai.
Một số nguyên nhân khác có thể gây ra kinh nguyệt không đều bao gồm:
Phụ nữ bị thừa cân hoặc quá nhẹ cân, người bị tăng prolactin máu, dự trữ buồng trứng thấp, suy buồng trứng nguyên phát hoặc có các rối loạn chức năng tuyến giáp…
2. Dịch âm đạo bất thường
Tăng dịch tiết âm đạo bất thường cùng màu sắc dịch tiết có màu vàng, màu xanh kèm theo mùi hôi khó chịu, ngứa rát… là những biểu hiện đặc trưng của viêm nhiễm hoặc các bệnh về đường tình dục khác.
Nếu thấy tình trạng khí hư có biểu hiện bất thường, cần đến ngay những cơ sở y tế có chuyên khoa sản để được khám sàng lọc và có những phương pháp điều trị hợp lý, tránh những biến chứng có thể xảy ra nếu không được điều trị kịp thời trong đó có vô sinh.
3. Đau vùng chậu
Những cơn đau vùng chậu có thể là biểu hiện của bệnh viêm vùng chậu, đây được xem là bệnh phụ khoa thường gặp đối với phụ nữ, đặc biệt trong độ tuổi sinh sản.
Nếu không được điều trị triệt để, viêm vùng chậu có thể gây áp xe vùng chậu, khối áp xe có thể ở tai vòi trứng, khối áp xe có thể vỡ gây vào ổ bụng gây viêm phúc mạc, gây sẹo ở tai vòi ảnh hưởng đến quá trình thụ tinh của trứng và tinh trùng.
Một số trường hợp viêm vùng chậu để lại di chứng đau vùng chậu mãn tính dai dẳng, nguyên nhân là vi khuẩn neisseria gonorrheae và chlamydia trachomatis đều có phân tử với khả năng kết dính với các receptors của tế bào biểu mô đường sinh dục, bên cạnh đó chúng còn có thể tiết nội độc tố làm tổn thương hàng loạt lông chuyển của nội mạc vòi trứng, dẫn đến việc xơ dính, ảnh hưởng đến quá trình thụ thai cũng như tăng nguy cơ thai ngoài tử cung sau này.
4. Rối loạn nội tiết tố
Rối loạn nội tiết tố là sự mất cân bằng hormone sinh sản bên trong cơ thể người phụ nữ, điều này dẫn đến nguy cơ phụ nữ có thể mắc một số bệnh ảnh hưởng tới sức khỏe và thẩm mỹ.
Việc rối loạn nội tiết có thể diễn ra âm thầm và từ nhiều nguyên nhân khác nhau, nếu không kịp thời điều trị có thể trở thành một trong những nguyên nhân gây vô sinh ở nữ giới.
Rối loạn nội tiết không chỉ gây ra những ảnh hưởng về sức khỏe, thay đổi về vẻ ngoài của người phụ nữ.
Nếu không được điều trị kịp thời, rối loạn nội tiết có thể dẫn đến những hậu quả nặng nề như gây rối loạn rụng trứng.
Nếu trong thời gian dài, cơ thể phụ nữ không rụng trứng, quá trình trao đổi chất sẽ bị rối loạn, tăng sản nội mạc tử cung và không có đối kháng theo chu kỳ của progesteron vì vậy rất dễ xuất hiện ung thư nội mạc tử cung hoặc ung thư vú, đây là những yếu tố nguy cơ làm tăng vô sinh nữ.
Tình trạng này còn làm rối loạn chu kỳ kinh nguyệt và phát sinh các bệnh về tuyến giáp, thận, tuyến yên.
Những bệnh lý này cực kỳ nguy hiểm bởi chúng có thể gây ra nhiều biến chứng khó lường, ảnh hưởng xấu đến hệ thống sinh sản, đặc biệt một số trường hợp có thể dẫn tới vô sinh, hiếm muộn.
5. Tiết dịch ở bầu ngực
Nếu phát hiện có tiết dịch bất thường ở đầu ngực, dịch tiết màu trắng đục như sữa nhưng không phải mang thai thì điều này có thể báo hiệu có mức prolactin cao.
Prolactin là một hormone nếu ở mức độ cao có thể giúp cơ thể tạo ra sữa.
Nếu không phải trong thai kỳ đây cũng có thể cảnh bảo dấu hiệu vô sinh ở nữ giới.
Nồng độ prolactin tăng cao ngăn cản việc sản xuất của hormone giới tính.
Tùy thuộc vào mức độ prolactin, phụ nữ có thể bị vô sinh do rụng trứng kém hoặc không rụng trứng.
6. Sẩy thai liên tiếp
Sẩy thai liên tiếp nhiều lần là nỗi đau và ám ảnh đối với chị em phụ nữ.
Việc sảy thai liên tiếp cho thấy các vấn đề bất thường về phôi thai bao gồm bất thường về di truyền, như trứng hoặc tinh trùng của 2 vợ chồng có bất thường về nhiễm sắc thể, hoặc về tử cung như tử cung dị dạng, bệnh lý ở tử cung hoặc một số bệnh lý dẫn đến sảy thai của người phụ nữ.
Nếu sảy thai 3 lần liên tiếp, nên tiến hành thăm khám kỹ trước khi có ý định mang thai lần sau, việc thăm khám kỹ kèm các xét nghiệm tổng quát để tìm ra nguyên nhân và phương hướng điều trị thích hợp.
7. Bệnh tình dục
Một số bệnh tình dục có khả năng dẫn tới vô sinh như lậu, bệnh do vi khuẩn Chlamydia hoặc Mycoplasma, bệnh giang mai, bệnh do trùng roi…
Khi mắc bệnh, các vi khuẩn có thể xâm nhập vào cơ thể làm tổn thương các bộ phận như cổ tử cung, vòi trứng, ống dẫn trứng gây vô sinh.
Ngay cả khi vi khuẩn gây viêm âm đạo cũng đã làm cho việc thụ tinh rất khó khăn bởi pH của âm đạo bị thay đổi…
8. Béo phì
Béo phì được biết đến là nguyên nhân dẫn đến nhiều bệnh nguy hiểm như tim mạch, cao huyết áp, tiểu đường và vô sinh.
Đối với phụ nữ bị béo phì sẽ khiến chức năng của buồng trứng suy giảm gây ra tình trạng phụ nữ có rối loạn kinh nguyệt, giảm ham muốn, giảm khả năng mang thai và mãn kinh sớm.
Chất béo tích tụ quá nhiều trong cơ thể và ở buồng trứng làm tăng nguy cơ sảy thai.
9. Thống kinh
Thống kinh là cơn đau bụng dữ dội rất thường gặp ở nhiều phụ nữ khi đến ngày hành kinh.
Có 2 loại thống kinh là thống kinh nguyên phát và thống kinh thực thể.
Với thống kinh nguyên phát khiến chị em có những cơn đau dữ dội, đau trằn bụng dưới và co rút.
Khi thăm khám bác sĩ không phát hiện được nguyên nhân cụ thể nào.
Với thống kinh thực thể, một số bệnh lý có thể làm gia tăng tình trạng thống kinh này như bệnh nhân có lạc nội mạc tử cung, có các khối u xơ, polyp tử cung, viêm tử cung hoặc với người có đặt vòng tránh thai, tử cung dị dạng, u nang buồng trứng…
Tùy vào nguyên nhân mà cơ chế đau trong thống kinh thực thể cũng khác nhau.
Có 2 yếu tố quan trọng trong hỗ trợ sinh sản chính là tuổi của người vợ và thời gian vô sinh.
Tuổi của người vợ càng trẻ, thời gian vô sinh ngắn thì tiên lượng điều trị để sớm có con càng cao.
Phụ nữ càng lớn tuổi thì càng khó khăn trong việc mang thai khi số lượng và chất lượng trứng càng giảm dần.
Khi phụ nữ bước qua tuổi 35 số lượng trứng và chất lượng trứng ở 2 buồng trứng giảm nhanh chóng, vì vậy quan trọng là không bỏ lỡ thời gian vàng trong điều trị, hãy đến gặp và tham vấn với bác sĩ càng sớm càng tốt nếu 2 vợ chồng đang gặp khó khăn trong hành trình mang thai.
Phương pháp điều trị vô sinh nữ
Có nhiều kỹ thuật hỗ trợ sinh sản được ứng dụng một cách rộng rãi giúp tăng khả năng thụ thai như:
Thụ tinh nhân tạo (IUI):
Phương pháp này được áp dụng trong một số trường hợp như chồng có tinh trùng yếu, vợ có dị ứng với tinh dịch…
Với phương pháp này, tinh trùng được lọc rửa chọn những con khỏe mạnh, bác sĩ sẽ bơm trực tiếp tinh trùng vào buồng tử cung.
Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF):
Phương pháp này được thực hiện khi tinh dịch đồ kém, tắc ống dẫn tinh.
Tinh trùng và trứng sẽ được làm thụ tinh ở môi trường bên ngoài tử cung (trong phòng lab) tạo thành phôi rồi đưa vào buồng tử cung.
Bơm tinh trùng vào bào tương noãn (ICSI):
Tinh trùng được lọc rửa và lựa chọn và bơm thẳng vào trứng trưởng thành, phương pháp này giúp tăng tỷ lệ thành công của thụ tinh trong ống nghiệm.
Kỹ thuật trưởng thành trứng non (IVM):
Đây là phương pháp noãn được chọc hút ở giai đoạn chưa trưởng thành và nuôi cấy ở môi trường cho đến khi trưởng thành sau đó kết hợp với tinh trùng để tạo phôi.
Xét nghiệm sinh thiết tử cung Era test xác định của sổ làm tổ, tối ưu hóa thời gian chính xác ngày chuyển phôi;
Bơm huyết tương giàu tiểu cầu tự thân (PRP) cải thiện niêm mạc cho phụ nữ niêm mạc tử cung mỏng, suy niêm mạc.
Điều trị dự phòng viêm niêm mạc tử cung mãn tính…
Phác đồ kích thích nhẹ buồng trứng (Mild Stimulation) cho bệnh nhân có dự trữ buồng trứng thấp;
Nội soi buồng tử cung chuẩn đoán (Office Hysteroscopy);
Ngoài ra, các kỹ thuật như hỗ trợ phôi thoát màng (AH), nuôi phôi ngày 5, sàng lọc di truyền tiền làm tổ (PGS), chẩn đoán di truyền tiền làm tổ (PGD) phôi ngày 5 trữ phôi, noãn,…
Suy buồng trứng, lạc nội mạc tử cung, bất thường về tử cung, vòi trứng, viêm nhiễm, buồng trứng đa nang… là những nguyên nhân hàng đầu dẫn tới vô sinh nữ.
Hiệp hội Y học Sinh sản Hoa Kỳ (ASRM) khuyến nghị, nên bắt đầu việc thăm khám và hai vợ chồng có quan hệ tình dục không sử dụng biện pháp tránh thai trong vòng 12 tháng hoặc trong vòng 6 tháng đối với phụ nữ trên 35 tuổi.
Vô sinh, hiếm muộn là tình trạng có thể xảy ra ở bất kỳ phụ nữ nào, đối tượng thường gặp là những bạn gái có tiền sử rối loạn nội tiết tố, những trường hợp bị viêm nhiễm phụ khoa nhiều lần, trường hợp đã từng nạo phá thai hoặc lạm dụng thuốc tránh thai…
Các yếu tố phổ biến nhất dẫn đến tình trạng vô sinh nữ bao gồm:
Rối loạn phóng noãn chiếm 25%:
Rụng trứng không thường xuyên hoặc không rụng trứng là nguyên nhân dẫn đến hầu hết các trường hợp vô sinh.
Các vấn đề ở buồng trứng có thể dẫn đến rối loạn rụng trứng, hoặc vấn đề này có thể liên quan đến việc điều hòa các hormone sinh sản ở vùng dưới đồi hoặc trục tuyến yên.
Lạc nội mạc tử cung chiếm 15%:
Lạc nội mạc tử cung xảy ra khi các mô tương tự như lớp niêm mạc tử cung phát triển ngay trong tử cung hoặc ở những nơi khác, có thể là khoang bụng, buồng trứng.
Khối u này có thể gây sưng và chảy máu, bên cạnh đó sự phát triển của mô lạc nội mạc có thể làm tắc ống dẫn trứng, ngăn cản quá trình thụ tinh, bên cạnh đó các mô sẹo có thể gây kết dính các cơ quan làm người bệnh có cảm giác đau đớn và khó thụ thai.
Viêm vùng chậu chiếm 12%:
Viêm vùng chậu, nhiễm trùng tử cung và ống dẫn trứng có thể do nhiễm một số bệnh lây truyền qua đường tình dục như lậu, nhiễm chlamydia… các bệnh này có thể làm tổn thương ống dẫn trứng, khiến việc thụ tinh gặp khó khăn.
Tắc nghẽn ống dẫn trứng chiếm 11%:
Ống dẫn trứng bị tắc nghẽn khiến tinh trùng và trứng không thể gặp nhau hoặc chặn đường đi của trứng sau khi đã được thụ tinh vào tử cung, tăng tình trạng thai ngoài tử cung.
Các bất thường khác về ống dẫn trứng, tử cung chiếm 11%:
Một số vấn đề do bất thường từ ống dẫn trứng hoặc từ tử cung có thể là nguyên nhân cản trở quá trình làm tổ của trứng hoặc làm gia tăng nguy cơ sảy thai hay chửa ngoài tử cung như có polyp tử cung, u xơ tử cung, tắc ống dẫn trứng, tử cung dị dạng, chít hẹp hay dính cổ tử cung… đều có thể là những nguyên nhân dẫn đến vô sinh.
Tăng prolactin máu chiếm 7%:
Tuyến yên có thể sản xuất dư thừa prolactin (tăng prolactin máu), làm giảm sản xuất estrogen và có thể gây vô sinh.
Dấu hiệu nhận biết
Triệu chứng vô sinh ở phụ nữ là khả năng mang thai kém.
Chu kỳ kinh nguyệt quá dài hoặc quá ngắn, không đều hoặc không xuất hiện hành kinh.
Rất nhiều phụ nữ không có dấu hiệu nhưng vẫn không thể thụ thai.
Một số dấu hiệu cảnh báo vô sinh.
Rối loạn kinh nguyệt:
Theo các chuyên gia, tình trạng rối loạn kinh nguyệt bao gồm những bệnh nhân có vòng kinh quá ngắn (dưới 21 ngày) hoặc dài (hay còn gọi là kinh thưa, dài trên 35 ngày), chu kỳ kinh nguyệt không đều (khoảng cách giữa chu kỳ ngắn nhất và chu kỳ kinh dài nhất trên 8 ngày, ví dụ vòng kinh lúc 30 ngày lúc thì 40 ngày).
Những biểu hiện này cho thấy có thể có rối loạn nội tiết tố trong cơ thể.
Kinh thưa hoặc không đều có thể biểu hiện của rối loạn rụng trứng hoặc đôi khi là suy buồng trứng, dẫn tới khó hoặc không thể có con được.
Rối loạn kinh nguyệt được coi là dấu hiệu điển hình cho tình trạng vô sinh hiếm muộn, đặc biệt với nữ giới từ 18 tuổi trở lên, chưa có kinh nguyệt hoặc đã từng hành kinh nhưng kinh nguyệt biến mất quá 6 tháng liên tục trường hợp này được coi là vô kinh.
Thống kinh:
Đây là tình trạng đau bụng dưới mỗi lần có kinh nguyệt, nguyên nhân tình trạng này có thể do các bất thường giải phẫu như tử cung gập sau, tử cung có vách ngăn, dính buồng tử cung hoặc do có bệnh lý như u xơ tử cung, lạc nội mạc tử cung hoặc viêm nhiễm vùng chậu.
Những bệnh lý này có thể là nguyên nhân gây vô sinh.
Dịch âm đạo bất thường:
Thông thường, dịch âm đạo là chất nhầy trong, trắng, không có mùi hôi, vì vậy nếu dịch âm đạo có các triệu chứng bất thường như vàng, ngả xanh hoặc có mùi hôi khó chịu thì cần đi khám kiểm tra ngay, phòng trường hợp gây biến chứng viêm tử cung, vòi trứng dẫn tới vô sinh…
Các triệu chứng bị đau bụng nhưng không liên quan chu kỳ kinh nguyệt:
Đau ở đây có thể xảy ra sau giao hợp hoặc thời gian bất kỳ, nó có thể là biểu hiện của u xơ tử cung, u buồng trứng hoặc viêm nhiễm vùng chậu, chửa ngoài tử cung.
Nếu đau bụng bất thường nên đi khám vô sinh nữ ngay vì nếu trong 1 số trường hợp như u buồng trứng xoắn hoặc chửa ngoài tử cung tới viện muộn có thể khiến việc cấp cứu khó khăn thậm chí dẫn tới tử vong.
Sảy thai:
Sảy thai là tình trạng khá phổ biến đối với thai tự nhiên, một số thống kê chỉ ra tỉ lệ sảy thai trong 3 tháng đầu có thể tới 20-30% số trường hợp có thụ thai.
Sảy thai có thể biểu hiện bằng ra máu bất thường, đôi khi giống kinh nguyệt đến sớm hoặc chậm vài ngày.
Nhiều trường hợp chưa siêu âm thấy túi thai, một số trường hợp có thể siêu âm thấy túi thai nhưng không có tim thai.
Hầu hết các trường hợp lần có thai tiếp theo sau 1 lần sảy thai trước đó thì thai phát triển bình thường, tuy nhiên một số trường hợp sảy thai liên tiếp.
Khi này có thể có những nguyên nhân đặc biệt ví dụ như bệnh lý về nội tiết tuyến giáp, tiểu đường hoặc bất thường sinh dục hoặc bệnh lý đông máu hoặc di truyền.
Những trường hợp này cá bác sỹ cần khám đề tìm nguyên nhân dự phòng hoặc điều trị để có thể mang thai và giữ thai cho các lần sau.
Rối loạn nội tiết:
Trong cơ thể có nhiều loại nội tiết khác nhau có thể ảnh hưởng đến khả năng có thai và mang thai, ví dụ nội tiết tiểu đường, tuyến giáp, prolactin…
Những rối loạn nội tiết này nếu được phát hiện và kiểm soát tốt thì người phụ nữ có thể có thai tự nhiên hoặc cần hỗ trợ (IUI, IVF).
Một số thay đổi trong lối sống có thể gây rối loạn tạm thời như béo phì, căng thẳng (stress)…có thể biểu hiện bằng kinh nguyệt không đều hoặc rong kinh.
U xơ tử cung, u nang buồng trứng:
Các khối u có kích thước lớn có thể choán hết diện tích buồng tử cung khiến hợp tử không có chỗ để làm tổ.
Một số trường hợp, u tại tử cung làm gia tăng nguy cơ thai ngoài tử cung dẫn đến khó có thai trong lần kế tiếp.
Đa nang buồng trứng:
Tình trạng có quá nhiều nang noãn trong buồng trứng làm trứng chậm phát dục hoặc dừng phát triển khiến người phụ nữ khó có thai.
Đa nang buồng trứng có thể điều trị bằng cách dùng thuốc điều chỉnh nội tiết.
Đa nang buồng trứng có thể gây vô sinh
Đối tượng dễ mắc bệnh
Vô sinh hiếm muộn có thể xảy ra ở trong độ tuổi sinh sản, tuy nhiên có một số yếu tố có thể khiến nguy cơ vô sinh cao hơn, bao gồm:
Tuổi:
Có 2 yếu tố quan trọng trong điều trị vô sinh trong đó tuổi của người phụ nữ là 1 trong những số đó.
Phụ nữ càng lớn tuổi, cả chất lượng và số lượng trứng của phụ nữ bắt đầu suy giảm.
Sau 35 tuổi, tốc độ rụng nang trứng tăng nhanh, dẫn đến số lượng trứng ít hơn và chất lượng kém hơn.
Tình trạng này khiến cho việc thụ thai khó khăn, đặc biệt nguy cơ thai bất thường tăng ở những người phụ nữ lớn tuổi và nguy cơ sảy thai cũng cao hơn.
Hút thuốc lá:
Không chỉ gây hại cho nhiều cơ quan trong cơ thể, hút thuốc còn làm tăng nguy cơ sẩy thai và chửa ngoài tử cung, giảm dự trữ buồng trứng và chất lượng trứng.
Ngoài ra nó cũng ảnh hưởng tới trẻ nhỏ.
Nếu đang hút thuốc hoặc sử dụng các sản phẩm tương tự thì nên ngừng trước khi bắt đầu điều trị sinh sản và mang thai và sau này.
Chỉ số cân nặng (BMI):
Thừa cân hoặc thiếu cân có thể ảnh hưởng đến nội tiết, chuyển hóa và do đó ảnh hưởng tới quá trình sinh trứng và rụng trứng.
Trường hợp người phụ nữ thừa cân/ béo phì nếu luyện tập giảm cân có thể tăng tần suất rụng trứng (kinh nguyệt đều hơn) và do vậy cải thiện khả năng mang thai.
Phụ nữ bị buồng trứng đa nang hay ở trong nhóm nguy cơ này, một lưu ý nữa là tỉ lệ thừa cân béo phì ngày 1 gia tăng ở thời đại ngày nay do chế độ ăn uống và sinh hoạt không hợp lý.
Thay đổi lối sống và giảm cân là điều cần thiết trước khi có thai giúp dễ mang thai, giảm các biến chứng thai kỳ như tiểu đường, cao huyết áp, sinh non…
Bệnh lây qua đường tình dục:
Các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục như chlamydia và bệnh lậu có thể làm tắc ống dẫn trứng dẫn tới vô sinh.
Quan hệ tình dục không an toàn hoặc quan hệ nhiều bạn tình làm tăng nguy cơ bị nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục và có thể gây ra các vấn đề về khả năng sinh sản sau này.
Một số bệnh có thể truyền và gây bệnh cho con cũng như có thể gây dị tật bẩm sinh (giang mai).
Các phương án phòng ngừa
Thực hiện lối sống lành mạnh, duy trì cân nặng hợp lý:
Phụ nữ thừa cân và nhẹ cân đều có nguy cơ bị rối loạn rụng trứng cao hơn.
Từ bỏ hút thuốc, không uống rượu:
Nếu có thói quen hút thuốc, uống rượu, hãy từ bỏ điều đó ngay từ bây giờ, vì thuốc lá và rượu có nhiều tác động tiêu cực đến khả năng sinh sản, cũng như sức khỏe chung của mẹ bầu và thai nhi.
Giảm căng thẳng:
Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc căng thẳng, mệt mỏi có thể khiến việc điều trị vô sinh của các cặp vợ chồng có kết quả kém hơn.
Cũng có thể gây sảy thai hoặc sinh non.
Sau sinh nổi bật là tình trạng trầm cảm, ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống và đôi khi dẫn tới hậu quả đáng tiếc.
Nên cố gắng giảm bớt căng thẳng trong cuộc sống trước, trong và sau khi khi mang thai.
Thăm khám sức khỏe định kỳ:
Nhiều phụ nữ thường xem nhẹ việc thăm khám sức khỏe sinh sản cho đến khi cố gắng mang thai nhưng chưa có kết quả như ý.
Việc thăm khám sớm trước khi có triệu chứng giúp có thể được chẩn đoán sớm các bệnh lý có nguy cơ ảnh hưởng đến khả năng sinh sản và có kế hoạch điều trị phù hợp sớm hơn.
Chẩn đoán vô sinh nữ
Nếu không thể thụ thai trong một khoảng thời gian dù không sử dụng biện pháp bảo vệ, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ của bác sĩ chuyên về hiếm muộn để được đánh giá và điều trị vô sinh.
Bác sĩ sẽ dựa vào thăm khám bệnh sử các câu hỏi liên quan cùng các xét nghiệm khả năng sinh sản có thể bao gồm:
Kiểm tra tình trạng sức khỏe chung
Kiểm tra các bệnh toàn thân/ tại chỗ liên quan đến sinh sản (máu, nội tiết, bệnh lây truyền)
Chụp tử cung vòi trứng;
Kiểm tra dự trữ buồng trứng;
Các xét nghiệm hình ảnh như siêu âm tử cung, buồng trứng, vùng chậu;
Một số thăm khám chuyên sâu: phẫu thuật nội soi, sinh thiết niêm mạc, Xét nghiệm di truyền…
Phương pháp điều trị
Điều trị vô sinh hiếm muộn phụ thuộc vào nhiều yếu tố gồm nguyên nhân, độ tuổi.
Với sự phát triển của y học các phương pháp điều trị được áp dụng có thể cố gắng khôi phục khả năng sinh sản bằng thuốc, phẫu thuật, hoặc giúp bạn có thai bằng các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản hiện đại khác.
Sử dụng thuốc
Hiện này có một số thuốc được áp dụng giúp hỗ trợ sinh sản, gồm các thuốc hỗ trợ, kiểm soát sự phát triển nang trứng, gây rụng trứng hoặc điều chỉnh cân bằng nội tiết cũng như hỗ trợ sức khỏe chung.
Việc sử dụng thuốc ở các bệnh nhân là rất khác nhau do nguyên nhân và tình trạng bệnh khác nhau.
Phẫu thuật phục hồi khả năng sinh sản
Phẫu thuật nội soi buồng tử cung:
Phẫu thuật có thể liên quan đến việc khắc phục các vấn đề về giải phẫu tử cung, loại bỏ các polyp nội mạc tử cung và một số loại u xơ làm hỏng buồng tử cung hoặc loại bỏ dính vùng chậu hay để sửa chữa vòi tử cung.
Phẫu thuật có thể nhằm mục đích phát hiện, chẩn đoán, đặc biệt ở nhóm vô sinh không rõ nguyên nhân hoặc mang thai thất bại nhiều lần.
Phẫu thuật ống dẫn trứng:
Nếu ống dẫn trứng (vòi tử cung) của bạn bị tắc, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật nội soi để sửa chữa hoặc tái tạo lại ống dẫn trứng giúp có thể có thai tự nhiên.
Trong trường hợp phẫu thuật tái tạo khó khăn, vòi tử cung không còn chức năng, hoặc bị giãn tắc chứa dịch thì có thể cân nhắc cắt bỏ nhằm tăng khả năng thành công của IVF, giảm nguy cơ chửa ngoài tử cung và giảm nguy cơ ung thư buồng trứng sau này.
Hỗ trợ sinh sản
Thụ tinh nhân tạo (IUI):
Trong phương pháp IUI, tinh trùng khỏe mạnh được tiến hành lọc rửa, cô đặc lại và bơm vào bên trong tử cung vào thời điểm rụng trứng để làm tăng cơ hội mang thai.
Sự phát triển của nang trứng và sự rụng trứng có thể được kiểm soát bằng thuốc kích thích buồng trứng và siêu âm.
Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF):
Đây là phương pháp hiện đại, hiểu đơn giản là lấy trứng và tinh trùng ra ngoài, cho thụ tinh và tạo ra phôi (chính là em bé sau này) trong phòng thí nghiệm, sau đó chuyển phôi vào tử cung và người phụ nữ có thể mang thai giống trong tự nhiên.
Tiêm tinh trùng vào bào tương noãn (ICSI):
Tương tự thụ tinh trong ống nghiệm IVF, với phương pháp ICSI 1 tinh trùng chất lượng tốt sẽ được chọn lọc để tiêm trực tiếp vào noãn nhằm tối đa khả năng thụ tinh thay vì để trứng và tinh trùng tự thụ tinh trong phòng thí nghiệm.
Phương pháp này ngoài áp dụng tốt cho các cặp vợ chồng có tinh trùng bình thường, còn đặc biệt hiệu quả trong trường hợp người đàn ông có rất ít tinh trùng hoặc tinh trùng được lấy từ tinh hoàn bằng thủ thuật chọc hút hoặc phẫu thuật.
Biện pháp này khắc phục được yếu điểm của IVF cổ điển (thông thường cần một lượng lớn khoảng 1-2 triệu tinh trùng khỏe mới thụ tinh được cho trứng → với ICSI, bs chỉ cần tiêm 1 tinh trùng là có thể gây thụ tinh giống trong tự nhiên).
Phôi được tạo ra sẽ chuyển lại vào buồng tử cung người mẹ để làm tổ, phát triển thành thai nhi khỏe mạnh.
Thói quen xấu dẫn đến vô sinh nữ
Ngoài những bệnh lý nguy hiểm ảnh hưởng đến khả năng mang thai thì một số thói quen xấu trong sinh hoạt hàng ngày có thể làm gia tăng nguy cơ vô sinh nữ.
Uống nhiều rượu bia
Đồ uống có cồn có khả năng kích thích hormone.
Việc sử dụng rượu bia trong thời gian dài thường gây ra tình trạng rối loạn phóng noãn và gây khó đậu thai.
Những người đang có ý định có con hoặc phụ nữ đang mang thai tuyệt đối không sử dụng loại đồ uống có chứa nhiều cồn.
Dùng nhiều caffeine
Caffeine có khả năng ảnh hưởng đến các tế bào tại ống dẫn trứng, làm hạn chế khả năng trứng đi đến tử cung.
Việc sử dụng trên 300mg cafeine/ ngày còn là gia tăng nguy cơ vô sinh và sảy thai.
Lạm dụng thuốc tránh thai
Một số loại thuốc tránh thai hằng ngày có thể được sử dụng liên tục trong khoảng 2 năm.
Hầu hết bác sĩ đều khuyến cáo nên có quãng nghỉ khi sử dụng thuốc tránh thai.
Thuốc tránh thai khẩn cấp chỉ được sử dụng với liều lượng nhất định,
KHÔNG dùng quá 2 viên/ tháng và 3 viên/ năm.
Việc lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp làm sức khỏe sinh sản bị ảnh hưởng nghiêm trọng, “bào mòn tử cung” dẫn đến vô sinh.
Thức quá khuya
Thức quá khuya, thiếu giấc và stress làm lượng alpha-amylase tăng cao, dẫn đến tình trạng khó thụ thai.
Việc không tuân thủ đồng hồ sinh học có thể khiến quá trình rụng trứng bị rối loạn, thường dẫn đến tình trạng chậm kinh hoặc mất kinh do chậm rụng trứng.
Quan hệ tình dục không an toàn
Quan hệ đều đặn có tác dụng gia tăng khả năng thụ thai.
Nếu quan hệ tình dục với tần suất quá dày, quan hệ với nhiều người trong thời gian ngắn mà không sử dụng biện pháp bảo vệ sẽ khiến dễ mắc các bệnh liên quan đến đường tình dục, đặc biệt là các bệnh viêm nhiễm ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
Quan hệ tình dục không an toàn có thể gây vô sinh
Sử dụng thực phẩm nhiều chất béo
Sử dụng những thực phẩm chế biến sẵn hoặc đồ có nhiều chất béo làm tăng estrogen đột ngột, giảm hoạt động của buồng trứng dẫn đến rối loạn phóng noãn và gây khó khăn cho việc thụ thai.
Việc ăn nhiều thức ăn chế biến sẵn và lười vận động làm gia tăng nguy cơ mắc hội chứng đa nang buồng trứng và ảnh hưởng đến khả năng thụ thai.
CHỮA VÔ SINH NỮ
Sử dụng thuốc
Những phụ nữ hiếm muộn do nguyên nhân nội tiết hoặc viêm nhiễm có thể sử dụng thuốc để điều trị bệnh trước khi mang thai.
Với những phụ nữ mắc viêm nhiễm thường được điều trị với thuốc kháng sinh hoặc thuốc kháng nấm.
Sử dụng thuốc đặt âm đạo giúp điều trị viêm nhiễm và tăng khả năng thụ thai
Xây dựng chế độ sinh hoạt lành mạnh và thực đơn ăn uống khoa học.
Bổ sung các loại thực phẩm tự nhiên có chứa nhiều vitamin như hoa quả và rau củ là việc làm cần thiết để tăng khả năng sinh sản.
Chữa vô sinh nữ bằng phương pháp phẫu thuật
Trong trường hợp có u xơ tử xung, u nang buồng trứng hoặc các dị tật tử cung bẩm sinh thì phương án phẫu thuật được cho là tối ưu nhất.
Thường áp dụng phương pháp phẫu thuật nội soi để hạn chế xâm lấn và giúp bảo tồn tử cung một cách trọn vẹn.
Chữa vô sinh nữ bằng các biện pháp hỗ trợ sinh sản
IUI:
Bơm tinh trùng vào buồng tử cung hay còn gọi là thụ tinh nhân tạo.
Phương pháp này được chỉ định cho những trường hợp có bất thường ở cổ tử cung hay dính nhẹ vùng chậu người vợ hoặc vô sinh không rõ nguyên nhân.
IVF:
Đây là kỹ thuật rất phức tạp thường được chỉ định cho những trường hợp tổn thương hay tắc nghẽn vòi trứng.
IVM:
Trong kỹ thuật này, trứng được chọc hút từ các nang nhỏ và được nuôi cấy trong môi trường chuyên biệt đến giai đoạn trưởng thành.
Các giai đoạn sau đó như tiêm tinh trùng vào trứng, nuôi và cấy phôi được thực hiện như một chu kỳ thụ tinh trong ống nghiệm bình thường.
Tóm tắt
1.Nguyên nhân vô sinh ở nữ giới
Rối loạn phóng noãn (chiếm 25%).
Lạc nội mạc tử cung (chiếm 15%).
Viêm vùng chậu (chiếm 12%).
Tắc nghẽn ống dẫn trứng (chiếm 11%).
Các bất thường khác về tử cung, ống dẫn trứng (chiếm 11%).
Tăng prolactin trong máu (chiếm 7%).
2.Dấu hiệu vô sinh nữ giới
Rối loạn kinh nguyệt.
Thống kinh: Đây là tình trạng bụng dưới bị đau mỗi lần hành kinh.
Dịch âm đạo bất thường: Dịch âm đạo thường là chất nhầy trong, trắng và không có mùi hôi.
Bị đau bụng nhưng không liên quan đến chu kỳ kinh.
Sảy thai liên tiếp.
Rối loạn nội tiết.
3.Biện pháp điều trị
Điều trị vô sinh nữ bằng phương pháp nào phụ thuộc vào các yếu tố như độ tuổi, nguyên nhân.
Hiện nay, có một phương pháp điều trị vô sinh nữ được áp dụng phổ biến tại các cơ sở y tế gồm:
Sử dụng thuốc,Thực hiện phẫu thuật, Phương pháp hỗ trợ sinh sản.
4.Cách phòng ngừa vô sinh nữ
Hạn chế uống rượu bia.
Không nên dùng nhiều Caffeine.
Tuyệt đối không lạm dụng thuốc tránh thai.
Tránh nạo, hút thai nhiều lần.
Lưu ý khi sử dụng sản phẩm tạo mùi hương.
Tránh căng thẳng thường xuyên.
Không sử dụng nhiều chất béo.
Bổ sung thực phẩm giàu vitamin.
Tình dục an toàn.
Khám phụ khoa định kỳ
Khuyến cáo, nên khám phụ khoa định kỳ 3 – 6 tháng/ lần để tầm soát, phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường dễ gây vô sinh hiếm muộn ở nữ giới.
TIP
Bài thuốc hỗ trợ chữa chứng hiếm muộn do gầy quá giúp tăng cường sức khỏe hiệu quả.
1. Hỗ trợ chữa hiếm muộn vô sinh do người gầy quá, thể "âm huyết hư"
Bài thuốc - Bổ thủy điều kinh thang:
Dùng cho người nóng khô khan khó ngủ. "Theo luận trị" gồm:
Thục địa 30g, hoài sơn 18g, đơn bì 20g, sơn thù 14g, đương quy 12g, bạch thược sao 14g, ngưu tất 12g, mạch môn 14g, ngũ vị 12g, phục linh 12g.
Sắc uống. Ngày 1 thang chia 3 lần, uống lúc thuốc còn ấm.
Tác dụng:
Chữa hiếm muộn vô sinh do âm huyết hư, hoặc chứng kinh trước kỳ, vài tháng có kinh một lần.
Có kinh phát sốt, hết kinh sớm.
Chứng đau đàu, chóng mặt, ù tai, khó ngủ.
Bài chủ bổ thận thủy dưỡng can huyết "bổ thủy chế hỏa". Phụ nữ khi âm huyết sung túc, huyết hải tràn đầy, kinh tốt đúng kỳ, dễ có thai.
Người gầy, khô khan, huyết kém, nóng về đêm không thể thụ thai được.
Gia giảm:
Nếu người gầy, hâm hấp nóng, khó thụ thai gia huyền sâm, thiên hoa phấn.
Chân lạnh, kinh màu lợt, hỏa có hư, gia nhục quế, càn khương.
Chưa tới kỳ mà kinh ra nhiều thì gia thêm hải phiêu tiêu, bạch chỉ, sài hồ, ngũ vị.
Nếu nóng bứt rứt, khó ngủ gia mạch môn, táo nhân, bá tử nhân hoặc phối hợp bài Quy tỳ thang.
Nếu có u xơ hoặc u nang phối hợp bài Hoạt huyết tiêu tích thang.
Chống chỉ định:
Chứng dương khí hư sợ lạnh, huyết hàn, kinh sau kỳ màu lợt, chứng tỳ hư, bụng đầy chướng, chứng đi cầu lỏng, nhiều đàm, mạch trầm trì vô lực.
2. Hỗ trợ chữa hiếm muộn vô sinh do người gầy quá, thể "tỳ âm hư"
Dùng bài - Bổ âm dưỡng tỳ thang:
"Theo luận trị" gồm:
Thục địa 20g, đương quy 16g, bạch thược sao 14g, mạch môn 12g, nhân sâm 12g, ngũ vị tử 8g, đơn bì 14g, sa sâm 20g, phục linh 12g, đơn sâm 12g, chích thảo 4g.
Sắc uống. Ngày 1 thang chia 3 lần, uống khi thuốc còn ấm.
Tác dụng: Trị chứng hiếm muộn vô sinh vì âm huyết hư, người gầy sút.
Bài chủ yếu bổ âm huyết, ích tỳ dưỡng khí sinh huyết.
Tỳ vị là gốc của hậu thiên, bắt nguồn của sự sinh hóa, xung mạch lại (chảy) vào nơi dương minh.
Phụ nữ tỳ vị tốt, cốc khí thịnh, ăn ngon, vận hóa tốt thì huyết hải tràn đầy, kinh nguyệt tốt, đúng kỳ, dễ có thai.
Nếu tỳ âm hư, nguồn âm huyết bất túc, từ đó phát sinh các bệnh chứng kinh nguyệt thai sản, nếu bổ tỳ vị điều hòa vận hóa tốt nhờ đó bệnh tật đỡ.
Gia giảm:
Nếu có lúc nóng lạnh can uất gia sài hồ, thanh bì.
Đi cầu táo khó gia đào nhân. Khó ngủ gia đăng tâm, bá tử nhân.
Kinh kéo dài gia a giao, hoặc ban long.
Người nóng trong gia huyền sâm, địa cốt bì.
Cầu táo khó phối hợp bài Thống tàng Phương.
Kiêng kỵ:
Chứng huyết hư hàn, sợ lạnh, kinh nguyệt ít, chứng tràng vị yếu hay đi cầu lỏng, người mập trệ, đàm thấp đọng trệ, kinh ít.
3. Hỗ trợ chữa hiếm muộn vô sinh do người gầy quá, thể "âm hư vô hỏa"
Bài thuốc - Tư âm ích hỏa thang: Dùng cho người gầy, sợ lạnh.
"Theo luận trị" gồm: Thục địa 40g, bạch thược sao 16g, sơn thù sao 20g, hoài sơn 18g, đơn bì 12g, phục linh 12g, nhục quế 6g, phụ tử 4g, bạch truật sao 12g, nhân sâm 12g, ba kích 14g.
Sắc uống. Ngày 1 thang chia 3 lần, uống khi thuốc còn ấm.
Tác dụng: Trị chứng hiếm muộn vô sinh vì âm hư vô hỏa, người dễ nóng dễ lạnh, hoặc trên nóng dưới lạnh, có khi tiêu chảy, buồn ói, chậm tiêu… Bài chủ yếu bổ âm trợ dương, điều hòa âm dương…
Phụ nữ người gầy thường âm huyết hư đa hỏa, nóng trong dùng bổ âm dưỡng huyết rất hiệu quả. Lại có người gầy mà sợ lạnh dùng bài bổ âm dưỡng huyết, đầy bụng tiêu chảy thuộc chứng "âm hư vô hỏa" thì dùng bài trên.
Gia giảm:
Người gầy nóng nhiều âm hư gia đương quy, nếu nóng hay bốc hỏa gia ngưu tất, mạch môn.
Nếu tiểu ít buốt gắt gia trạch tả, xa tiền tử sao.
Lạnh bụng tiêu chảy gia càn khương, ra nhiều khí hư gia khiếm thực, tang phiêu tiêu.
Nếu người gầy khô khan kinh ít phối hợp bài Ích kinh thang.
Kiêng kỵ:
Chứng âm hư nội nhiệt, hành kinh phát sốt, chứng huyết nhiệt, đi cầu táo khó, tiểu vàng buốt gắt.
Vô sinh hiếm muộn là tình trạng vợ chồng sau một năm chung sống, quan hệ tình dục thường xuyên, không sử dụng bất kỳ biện pháp tránh thai nào mà người vợ vẫn không có thai.
Ít nhất 10% phụ nữ đối mặt với các bệnh lý dẫn đến vô sinh.
Tổng quan về vô sinh nữ
Vô sinh nữ là tình trạng mà khả năng mang thai và sinh con bị suy giảm.
Đối với các cặp vợ chồng có quan hệ tình dục không sử dụng các biện pháp an toàn trong vòng một năm (hoặc 6 tháng đối với người phụ nữ trên 35 tuổi) mà chưa có thai thì được chẩn đoán là vô sinh.
Khi nguyên nhân gây vô sinh được phát hiện đến từ người phụ nữ, điều này được kết luận là vô sinh nữ hoặc vô sinh có “yếu tố nữ”.
Theo thống kê của các trung tâm chăm sóc sức khỏe bà mẹ trẻ em, nguyên nhân đứng hàng đầu gây vô sinh nữ hiện nay ở nước ta là do tình trạng viêm nhiễm đường sinh dục.
Theo nghiên cứu của nhóm tác giả tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương và bộ môn Sản – Phụ Đại học Y Hà Nội với 14.000 cặp vợ chồng ở 8 vùng sinh thái trong cả nước thì tỷ lệ vô sinh trong toàn quốc là 7,7%, trong đó 3,9% là vô sinh nguyên phát (chưa hề có thai lần nào) và 3,8% là vô sinh thứ phát (đã từng có thai ít nhất 1 lần).
Vô sinh nguyên phát và vô sinh thứ phát có tỷ lệ gần như ngang nhau.
Triệu chứng vô sinh ở phụ nữ
Các triệu chứng cảnh báo vô sinh thường liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt, các vấn đề về nội tiết tố và những thay đổi ở các cơ quan sinh sản.
Một số triệu chứng vô sinh ở phụ dễ nhận biết nhất:
1. Chu kỳ kinh nguyệt không đều
Để quá trình rụng trứng xảy ra, vùng dưới đồi sẽ thúc đẩy tuyến yên tiết ra hormone kích hoạt buồng trứng làm chín trứng.
Kinh nguyệt không đều hoặc không có kinh cho thấy quá trình rụng trứng có thể không đều hoặc không có sự rụng trứng trong chu kỳ đó.
Một số nguyên nhân phổ biến có thể dẫn tới kinh nguyệt không đều trong đó phổ biến nhất là hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS).
Ở giai đoạn rụng trứng, buồng trứng sẽ tạo ra các nang nhỏ và có một nang chín để phóng noãn, rụng trứng để tạo cơ hội thụ tinh trong chu kỳ đó.
Với buồng trứng đa nang, các nang trứng nhỏ hình thành ở ngoại vi buồng trứng và không có quá trình rụng trứng, điều này dẫn đến việc người phụ nữ có kinh nguyệt không đều và khó để mang thai.
Một số nguyên nhân khác có thể gây ra kinh nguyệt không đều bao gồm:
Phụ nữ bị thừa cân hoặc quá nhẹ cân, người bị tăng prolactin máu, dự trữ buồng trứng thấp, suy buồng trứng nguyên phát hoặc có các rối loạn chức năng tuyến giáp…
2. Dịch âm đạo bất thường
Tăng dịch tiết âm đạo bất thường cùng màu sắc dịch tiết có màu vàng, màu xanh kèm theo mùi hôi khó chịu, ngứa rát… là những biểu hiện đặc trưng của viêm nhiễm hoặc các bệnh về đường tình dục khác.
Nếu thấy tình trạng khí hư có biểu hiện bất thường, cần đến ngay những cơ sở y tế có chuyên khoa sản để được khám sàng lọc và có những phương pháp điều trị hợp lý, tránh những biến chứng có thể xảy ra nếu không được điều trị kịp thời trong đó có vô sinh.
3. Đau vùng chậu
Những cơn đau vùng chậu có thể là biểu hiện của bệnh viêm vùng chậu, đây được xem là bệnh phụ khoa thường gặp đối với phụ nữ, đặc biệt trong độ tuổi sinh sản.
Nếu không được điều trị triệt để, viêm vùng chậu có thể gây áp xe vùng chậu, khối áp xe có thể ở tai vòi trứng, khối áp xe có thể vỡ gây vào ổ bụng gây viêm phúc mạc, gây sẹo ở tai vòi ảnh hưởng đến quá trình thụ tinh của trứng và tinh trùng.
Một số trường hợp viêm vùng chậu để lại di chứng đau vùng chậu mãn tính dai dẳng, nguyên nhân là vi khuẩn neisseria gonorrheae và chlamydia trachomatis đều có phân tử với khả năng kết dính với các receptors của tế bào biểu mô đường sinh dục, bên cạnh đó chúng còn có thể tiết nội độc tố làm tổn thương hàng loạt lông chuyển của nội mạc vòi trứng, dẫn đến việc xơ dính, ảnh hưởng đến quá trình thụ thai cũng như tăng nguy cơ thai ngoài tử cung sau này.
4. Rối loạn nội tiết tố
Rối loạn nội tiết tố là sự mất cân bằng hormone sinh sản bên trong cơ thể người phụ nữ, điều này dẫn đến nguy cơ phụ nữ có thể mắc một số bệnh ảnh hưởng tới sức khỏe và thẩm mỹ.
Việc rối loạn nội tiết có thể diễn ra âm thầm và từ nhiều nguyên nhân khác nhau, nếu không kịp thời điều trị có thể trở thành một trong những nguyên nhân gây vô sinh ở nữ giới.
Rối loạn nội tiết không chỉ gây ra những ảnh hưởng về sức khỏe, thay đổi về vẻ ngoài của người phụ nữ.
Nếu không được điều trị kịp thời, rối loạn nội tiết có thể dẫn đến những hậu quả nặng nề như gây rối loạn rụng trứng.
Nếu trong thời gian dài, cơ thể phụ nữ không rụng trứng, quá trình trao đổi chất sẽ bị rối loạn, tăng sản nội mạc tử cung và không có đối kháng theo chu kỳ của progesteron vì vậy rất dễ xuất hiện ung thư nội mạc tử cung hoặc ung thư vú, đây là những yếu tố nguy cơ làm tăng vô sinh nữ.
Tình trạng này còn làm rối loạn chu kỳ kinh nguyệt và phát sinh các bệnh về tuyến giáp, thận, tuyến yên.
Những bệnh lý này cực kỳ nguy hiểm bởi chúng có thể gây ra nhiều biến chứng khó lường, ảnh hưởng xấu đến hệ thống sinh sản, đặc biệt một số trường hợp có thể dẫn tới vô sinh, hiếm muộn.
5. Tiết dịch ở bầu ngực
Nếu phát hiện có tiết dịch bất thường ở đầu ngực, dịch tiết màu trắng đục như sữa nhưng không phải mang thai thì điều này có thể báo hiệu có mức prolactin cao.
Prolactin là một hormone nếu ở mức độ cao có thể giúp cơ thể tạo ra sữa.
Nếu không phải trong thai kỳ đây cũng có thể cảnh bảo dấu hiệu vô sinh ở nữ giới.
Nồng độ prolactin tăng cao ngăn cản việc sản xuất của hormone giới tính.
Tùy thuộc vào mức độ prolactin, phụ nữ có thể bị vô sinh do rụng trứng kém hoặc không rụng trứng.
6. Sẩy thai liên tiếp
Sẩy thai liên tiếp nhiều lần là nỗi đau và ám ảnh đối với chị em phụ nữ.
Việc sảy thai liên tiếp cho thấy các vấn đề bất thường về phôi thai bao gồm bất thường về di truyền, như trứng hoặc tinh trùng của 2 vợ chồng có bất thường về nhiễm sắc thể, hoặc về tử cung như tử cung dị dạng, bệnh lý ở tử cung hoặc một số bệnh lý dẫn đến sảy thai của người phụ nữ.
Nếu sảy thai 3 lần liên tiếp, nên tiến hành thăm khám kỹ trước khi có ý định mang thai lần sau, việc thăm khám kỹ kèm các xét nghiệm tổng quát để tìm ra nguyên nhân và phương hướng điều trị thích hợp.
7. Bệnh tình dục
Một số bệnh tình dục có khả năng dẫn tới vô sinh như lậu, bệnh do vi khuẩn Chlamydia hoặc Mycoplasma, bệnh giang mai, bệnh do trùng roi…
Khi mắc bệnh, các vi khuẩn có thể xâm nhập vào cơ thể làm tổn thương các bộ phận như cổ tử cung, vòi trứng, ống dẫn trứng gây vô sinh.
Ngay cả khi vi khuẩn gây viêm âm đạo cũng đã làm cho việc thụ tinh rất khó khăn bởi pH của âm đạo bị thay đổi…
8. Béo phì
Béo phì được biết đến là nguyên nhân dẫn đến nhiều bệnh nguy hiểm như tim mạch, cao huyết áp, tiểu đường và vô sinh.
Đối với phụ nữ bị béo phì sẽ khiến chức năng của buồng trứng suy giảm gây ra tình trạng phụ nữ có rối loạn kinh nguyệt, giảm ham muốn, giảm khả năng mang thai và mãn kinh sớm.
Chất béo tích tụ quá nhiều trong cơ thể và ở buồng trứng làm tăng nguy cơ sảy thai.
9. Thống kinh
Thống kinh là cơn đau bụng dữ dội rất thường gặp ở nhiều phụ nữ khi đến ngày hành kinh.
Có 2 loại thống kinh là thống kinh nguyên phát và thống kinh thực thể.
Với thống kinh nguyên phát khiến chị em có những cơn đau dữ dội, đau trằn bụng dưới và co rút.
Khi thăm khám bác sĩ không phát hiện được nguyên nhân cụ thể nào.
Với thống kinh thực thể, một số bệnh lý có thể làm gia tăng tình trạng thống kinh này như bệnh nhân có lạc nội mạc tử cung, có các khối u xơ, polyp tử cung, viêm tử cung hoặc với người có đặt vòng tránh thai, tử cung dị dạng, u nang buồng trứng…
Tùy vào nguyên nhân mà cơ chế đau trong thống kinh thực thể cũng khác nhau.
Có 2 yếu tố quan trọng trong hỗ trợ sinh sản chính là tuổi của người vợ và thời gian vô sinh.
Tuổi của người vợ càng trẻ, thời gian vô sinh ngắn thì tiên lượng điều trị để sớm có con càng cao.
Phụ nữ càng lớn tuổi thì càng khó khăn trong việc mang thai khi số lượng và chất lượng trứng càng giảm dần.
Khi phụ nữ bước qua tuổi 35 số lượng trứng và chất lượng trứng ở 2 buồng trứng giảm nhanh chóng, vì vậy quan trọng là không bỏ lỡ thời gian vàng trong điều trị, hãy đến gặp và tham vấn với bác sĩ càng sớm càng tốt nếu 2 vợ chồng đang gặp khó khăn trong hành trình mang thai.
Phương pháp điều trị vô sinh nữ
Có nhiều kỹ thuật hỗ trợ sinh sản được ứng dụng một cách rộng rãi giúp tăng khả năng thụ thai như:
Thụ tinh nhân tạo (IUI):
Phương pháp này được áp dụng trong một số trường hợp như chồng có tinh trùng yếu, vợ có dị ứng với tinh dịch…
Với phương pháp này, tinh trùng được lọc rửa chọn những con khỏe mạnh, bác sĩ sẽ bơm trực tiếp tinh trùng vào buồng tử cung.
Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF):
Phương pháp này được thực hiện khi tinh dịch đồ kém, tắc ống dẫn tinh.
Tinh trùng và trứng sẽ được làm thụ tinh ở môi trường bên ngoài tử cung (trong phòng lab) tạo thành phôi rồi đưa vào buồng tử cung.
Bơm tinh trùng vào bào tương noãn (ICSI):
Tinh trùng được lọc rửa và lựa chọn và bơm thẳng vào trứng trưởng thành, phương pháp này giúp tăng tỷ lệ thành công của thụ tinh trong ống nghiệm.
Kỹ thuật trưởng thành trứng non (IVM):
Đây là phương pháp noãn được chọc hút ở giai đoạn chưa trưởng thành và nuôi cấy ở môi trường cho đến khi trưởng thành sau đó kết hợp với tinh trùng để tạo phôi.
Xét nghiệm sinh thiết tử cung Era test xác định của sổ làm tổ, tối ưu hóa thời gian chính xác ngày chuyển phôi;
Bơm huyết tương giàu tiểu cầu tự thân (PRP) cải thiện niêm mạc cho phụ nữ niêm mạc tử cung mỏng, suy niêm mạc.
Điều trị dự phòng viêm niêm mạc tử cung mãn tính…
Phác đồ kích thích nhẹ buồng trứng (Mild Stimulation) cho bệnh nhân có dự trữ buồng trứng thấp;
Nội soi buồng tử cung chuẩn đoán (Office Hysteroscopy);
Ngoài ra, các kỹ thuật như hỗ trợ phôi thoát màng (AH), nuôi phôi ngày 5, sàng lọc di truyền tiền làm tổ (PGS), chẩn đoán di truyền tiền làm tổ (PGD) phôi ngày 5 trữ phôi, noãn,…
Suy buồng trứng, lạc nội mạc tử cung, bất thường về tử cung, vòi trứng, viêm nhiễm, buồng trứng đa nang… là những nguyên nhân hàng đầu dẫn tới vô sinh nữ.
Hiệp hội Y học Sinh sản Hoa Kỳ (ASRM) khuyến nghị, nên bắt đầu việc thăm khám và hai vợ chồng có quan hệ tình dục không sử dụng biện pháp tránh thai trong vòng 12 tháng hoặc trong vòng 6 tháng đối với phụ nữ trên 35 tuổi.
Vô sinh, hiếm muộn là tình trạng có thể xảy ra ở bất kỳ phụ nữ nào, đối tượng thường gặp là những bạn gái có tiền sử rối loạn nội tiết tố, những trường hợp bị viêm nhiễm phụ khoa nhiều lần, trường hợp đã từng nạo phá thai hoặc lạm dụng thuốc tránh thai…
Các yếu tố phổ biến nhất dẫn đến tình trạng vô sinh nữ bao gồm:
Rối loạn phóng noãn chiếm 25%:
Rụng trứng không thường xuyên hoặc không rụng trứng là nguyên nhân dẫn đến hầu hết các trường hợp vô sinh.
Các vấn đề ở buồng trứng có thể dẫn đến rối loạn rụng trứng, hoặc vấn đề này có thể liên quan đến việc điều hòa các hormone sinh sản ở vùng dưới đồi hoặc trục tuyến yên.
Lạc nội mạc tử cung chiếm 15%:
Lạc nội mạc tử cung xảy ra khi các mô tương tự như lớp niêm mạc tử cung phát triển ngay trong tử cung hoặc ở những nơi khác, có thể là khoang bụng, buồng trứng.
Khối u này có thể gây sưng và chảy máu, bên cạnh đó sự phát triển của mô lạc nội mạc có thể làm tắc ống dẫn trứng, ngăn cản quá trình thụ tinh, bên cạnh đó các mô sẹo có thể gây kết dính các cơ quan làm người bệnh có cảm giác đau đớn và khó thụ thai.
Viêm vùng chậu chiếm 12%:
Viêm vùng chậu, nhiễm trùng tử cung và ống dẫn trứng có thể do nhiễm một số bệnh lây truyền qua đường tình dục như lậu, nhiễm chlamydia… các bệnh này có thể làm tổn thương ống dẫn trứng, khiến việc thụ tinh gặp khó khăn.
Tắc nghẽn ống dẫn trứng chiếm 11%:
Ống dẫn trứng bị tắc nghẽn khiến tinh trùng và trứng không thể gặp nhau hoặc chặn đường đi của trứng sau khi đã được thụ tinh vào tử cung, tăng tình trạng thai ngoài tử cung.
Các bất thường khác về ống dẫn trứng, tử cung chiếm 11%:
Một số vấn đề do bất thường từ ống dẫn trứng hoặc từ tử cung có thể là nguyên nhân cản trở quá trình làm tổ của trứng hoặc làm gia tăng nguy cơ sảy thai hay chửa ngoài tử cung như có polyp tử cung, u xơ tử cung, tắc ống dẫn trứng, tử cung dị dạng, chít hẹp hay dính cổ tử cung… đều có thể là những nguyên nhân dẫn đến vô sinh.
Tăng prolactin máu chiếm 7%:
Tuyến yên có thể sản xuất dư thừa prolactin (tăng prolactin máu), làm giảm sản xuất estrogen và có thể gây vô sinh.
Dấu hiệu nhận biết
Triệu chứng vô sinh ở phụ nữ là khả năng mang thai kém.
Chu kỳ kinh nguyệt quá dài hoặc quá ngắn, không đều hoặc không xuất hiện hành kinh.
Rất nhiều phụ nữ không có dấu hiệu nhưng vẫn không thể thụ thai.
Một số dấu hiệu cảnh báo vô sinh.
Rối loạn kinh nguyệt:
Theo các chuyên gia, tình trạng rối loạn kinh nguyệt bao gồm những bệnh nhân có vòng kinh quá ngắn (dưới 21 ngày) hoặc dài (hay còn gọi là kinh thưa, dài trên 35 ngày), chu kỳ kinh nguyệt không đều (khoảng cách giữa chu kỳ ngắn nhất và chu kỳ kinh dài nhất trên 8 ngày, ví dụ vòng kinh lúc 30 ngày lúc thì 40 ngày).
Những biểu hiện này cho thấy có thể có rối loạn nội tiết tố trong cơ thể.
Kinh thưa hoặc không đều có thể biểu hiện của rối loạn rụng trứng hoặc đôi khi là suy buồng trứng, dẫn tới khó hoặc không thể có con được.
Rối loạn kinh nguyệt được coi là dấu hiệu điển hình cho tình trạng vô sinh hiếm muộn, đặc biệt với nữ giới từ 18 tuổi trở lên, chưa có kinh nguyệt hoặc đã từng hành kinh nhưng kinh nguyệt biến mất quá 6 tháng liên tục trường hợp này được coi là vô kinh.
Thống kinh:
Đây là tình trạng đau bụng dưới mỗi lần có kinh nguyệt, nguyên nhân tình trạng này có thể do các bất thường giải phẫu như tử cung gập sau, tử cung có vách ngăn, dính buồng tử cung hoặc do có bệnh lý như u xơ tử cung, lạc nội mạc tử cung hoặc viêm nhiễm vùng chậu.
Những bệnh lý này có thể là nguyên nhân gây vô sinh.
Dịch âm đạo bất thường:
Thông thường, dịch âm đạo là chất nhầy trong, trắng, không có mùi hôi, vì vậy nếu dịch âm đạo có các triệu chứng bất thường như vàng, ngả xanh hoặc có mùi hôi khó chịu thì cần đi khám kiểm tra ngay, phòng trường hợp gây biến chứng viêm tử cung, vòi trứng dẫn tới vô sinh…
Các triệu chứng bị đau bụng nhưng không liên quan chu kỳ kinh nguyệt:
Đau ở đây có thể xảy ra sau giao hợp hoặc thời gian bất kỳ, nó có thể là biểu hiện của u xơ tử cung, u buồng trứng hoặc viêm nhiễm vùng chậu, chửa ngoài tử cung.
Nếu đau bụng bất thường nên đi khám vô sinh nữ ngay vì nếu trong 1 số trường hợp như u buồng trứng xoắn hoặc chửa ngoài tử cung tới viện muộn có thể khiến việc cấp cứu khó khăn thậm chí dẫn tới tử vong.
Sảy thai:
Sảy thai là tình trạng khá phổ biến đối với thai tự nhiên, một số thống kê chỉ ra tỉ lệ sảy thai trong 3 tháng đầu có thể tới 20-30% số trường hợp có thụ thai.
Sảy thai có thể biểu hiện bằng ra máu bất thường, đôi khi giống kinh nguyệt đến sớm hoặc chậm vài ngày.
Nhiều trường hợp chưa siêu âm thấy túi thai, một số trường hợp có thể siêu âm thấy túi thai nhưng không có tim thai.
Hầu hết các trường hợp lần có thai tiếp theo sau 1 lần sảy thai trước đó thì thai phát triển bình thường, tuy nhiên một số trường hợp sảy thai liên tiếp.
Khi này có thể có những nguyên nhân đặc biệt ví dụ như bệnh lý về nội tiết tuyến giáp, tiểu đường hoặc bất thường sinh dục hoặc bệnh lý đông máu hoặc di truyền.
Những trường hợp này cá bác sỹ cần khám đề tìm nguyên nhân dự phòng hoặc điều trị để có thể mang thai và giữ thai cho các lần sau.
Rối loạn nội tiết:
Trong cơ thể có nhiều loại nội tiết khác nhau có thể ảnh hưởng đến khả năng có thai và mang thai, ví dụ nội tiết tiểu đường, tuyến giáp, prolactin…
Những rối loạn nội tiết này nếu được phát hiện và kiểm soát tốt thì người phụ nữ có thể có thai tự nhiên hoặc cần hỗ trợ (IUI, IVF).
Một số thay đổi trong lối sống có thể gây rối loạn tạm thời như béo phì, căng thẳng (stress)…có thể biểu hiện bằng kinh nguyệt không đều hoặc rong kinh.
U xơ tử cung, u nang buồng trứng:
Các khối u có kích thước lớn có thể choán hết diện tích buồng tử cung khiến hợp tử không có chỗ để làm tổ.
Một số trường hợp, u tại tử cung làm gia tăng nguy cơ thai ngoài tử cung dẫn đến khó có thai trong lần kế tiếp.
Đa nang buồng trứng:
Tình trạng có quá nhiều nang noãn trong buồng trứng làm trứng chậm phát dục hoặc dừng phát triển khiến người phụ nữ khó có thai.
Đa nang buồng trứng có thể điều trị bằng cách dùng thuốc điều chỉnh nội tiết.
Đa nang buồng trứng có thể gây vô sinh
Đối tượng dễ mắc bệnh
Vô sinh hiếm muộn có thể xảy ra ở trong độ tuổi sinh sản, tuy nhiên có một số yếu tố có thể khiến nguy cơ vô sinh cao hơn, bao gồm:
Tuổi:
Có 2 yếu tố quan trọng trong điều trị vô sinh trong đó tuổi của người phụ nữ là 1 trong những số đó.
Phụ nữ càng lớn tuổi, cả chất lượng và số lượng trứng của phụ nữ bắt đầu suy giảm.
Sau 35 tuổi, tốc độ rụng nang trứng tăng nhanh, dẫn đến số lượng trứng ít hơn và chất lượng kém hơn.
Tình trạng này khiến cho việc thụ thai khó khăn, đặc biệt nguy cơ thai bất thường tăng ở những người phụ nữ lớn tuổi và nguy cơ sảy thai cũng cao hơn.
Hút thuốc lá:
Không chỉ gây hại cho nhiều cơ quan trong cơ thể, hút thuốc còn làm tăng nguy cơ sẩy thai và chửa ngoài tử cung, giảm dự trữ buồng trứng và chất lượng trứng.
Ngoài ra nó cũng ảnh hưởng tới trẻ nhỏ.
Nếu đang hút thuốc hoặc sử dụng các sản phẩm tương tự thì nên ngừng trước khi bắt đầu điều trị sinh sản và mang thai và sau này.
Chỉ số cân nặng (BMI):
Thừa cân hoặc thiếu cân có thể ảnh hưởng đến nội tiết, chuyển hóa và do đó ảnh hưởng tới quá trình sinh trứng và rụng trứng.
Trường hợp người phụ nữ thừa cân/ béo phì nếu luyện tập giảm cân có thể tăng tần suất rụng trứng (kinh nguyệt đều hơn) và do vậy cải thiện khả năng mang thai.
Phụ nữ bị buồng trứng đa nang hay ở trong nhóm nguy cơ này, một lưu ý nữa là tỉ lệ thừa cân béo phì ngày 1 gia tăng ở thời đại ngày nay do chế độ ăn uống và sinh hoạt không hợp lý.
Thay đổi lối sống và giảm cân là điều cần thiết trước khi có thai giúp dễ mang thai, giảm các biến chứng thai kỳ như tiểu đường, cao huyết áp, sinh non…
Bệnh lây qua đường tình dục:
Các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục như chlamydia và bệnh lậu có thể làm tắc ống dẫn trứng dẫn tới vô sinh.
Quan hệ tình dục không an toàn hoặc quan hệ nhiều bạn tình làm tăng nguy cơ bị nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục và có thể gây ra các vấn đề về khả năng sinh sản sau này.
Một số bệnh có thể truyền và gây bệnh cho con cũng như có thể gây dị tật bẩm sinh (giang mai).
Các phương án phòng ngừa
Thực hiện lối sống lành mạnh, duy trì cân nặng hợp lý:
Phụ nữ thừa cân và nhẹ cân đều có nguy cơ bị rối loạn rụng trứng cao hơn.
Từ bỏ hút thuốc, không uống rượu:
Nếu có thói quen hút thuốc, uống rượu, hãy từ bỏ điều đó ngay từ bây giờ, vì thuốc lá và rượu có nhiều tác động tiêu cực đến khả năng sinh sản, cũng như sức khỏe chung của mẹ bầu và thai nhi.
Giảm căng thẳng:
Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc căng thẳng, mệt mỏi có thể khiến việc điều trị vô sinh của các cặp vợ chồng có kết quả kém hơn.
Cũng có thể gây sảy thai hoặc sinh non.
Sau sinh nổi bật là tình trạng trầm cảm, ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống và đôi khi dẫn tới hậu quả đáng tiếc.
Nên cố gắng giảm bớt căng thẳng trong cuộc sống trước, trong và sau khi khi mang thai.
Thăm khám sức khỏe định kỳ:
Nhiều phụ nữ thường xem nhẹ việc thăm khám sức khỏe sinh sản cho đến khi cố gắng mang thai nhưng chưa có kết quả như ý.
Việc thăm khám sớm trước khi có triệu chứng giúp có thể được chẩn đoán sớm các bệnh lý có nguy cơ ảnh hưởng đến khả năng sinh sản và có kế hoạch điều trị phù hợp sớm hơn.
Chẩn đoán vô sinh nữ
Nếu không thể thụ thai trong một khoảng thời gian dù không sử dụng biện pháp bảo vệ, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ của bác sĩ chuyên về hiếm muộn để được đánh giá và điều trị vô sinh.
Bác sĩ sẽ dựa vào thăm khám bệnh sử các câu hỏi liên quan cùng các xét nghiệm khả năng sinh sản có thể bao gồm:
Kiểm tra tình trạng sức khỏe chung
Kiểm tra các bệnh toàn thân/ tại chỗ liên quan đến sinh sản (máu, nội tiết, bệnh lây truyền)
Chụp tử cung vòi trứng;
Kiểm tra dự trữ buồng trứng;
Các xét nghiệm hình ảnh như siêu âm tử cung, buồng trứng, vùng chậu;
Một số thăm khám chuyên sâu: phẫu thuật nội soi, sinh thiết niêm mạc, Xét nghiệm di truyền…
Phương pháp điều trị
Điều trị vô sinh hiếm muộn phụ thuộc vào nhiều yếu tố gồm nguyên nhân, độ tuổi.
Với sự phát triển của y học các phương pháp điều trị được áp dụng có thể cố gắng khôi phục khả năng sinh sản bằng thuốc, phẫu thuật, hoặc giúp bạn có thai bằng các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản hiện đại khác.
Sử dụng thuốc
Hiện này có một số thuốc được áp dụng giúp hỗ trợ sinh sản, gồm các thuốc hỗ trợ, kiểm soát sự phát triển nang trứng, gây rụng trứng hoặc điều chỉnh cân bằng nội tiết cũng như hỗ trợ sức khỏe chung.
Việc sử dụng thuốc ở các bệnh nhân là rất khác nhau do nguyên nhân và tình trạng bệnh khác nhau.
Phẫu thuật phục hồi khả năng sinh sản
Phẫu thuật nội soi buồng tử cung:
Phẫu thuật có thể liên quan đến việc khắc phục các vấn đề về giải phẫu tử cung, loại bỏ các polyp nội mạc tử cung và một số loại u xơ làm hỏng buồng tử cung hoặc loại bỏ dính vùng chậu hay để sửa chữa vòi tử cung.
Phẫu thuật có thể nhằm mục đích phát hiện, chẩn đoán, đặc biệt ở nhóm vô sinh không rõ nguyên nhân hoặc mang thai thất bại nhiều lần.
Phẫu thuật ống dẫn trứng:
Nếu ống dẫn trứng (vòi tử cung) của bạn bị tắc, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật nội soi để sửa chữa hoặc tái tạo lại ống dẫn trứng giúp có thể có thai tự nhiên.
Trong trường hợp phẫu thuật tái tạo khó khăn, vòi tử cung không còn chức năng, hoặc bị giãn tắc chứa dịch thì có thể cân nhắc cắt bỏ nhằm tăng khả năng thành công của IVF, giảm nguy cơ chửa ngoài tử cung và giảm nguy cơ ung thư buồng trứng sau này.
Hỗ trợ sinh sản
Thụ tinh nhân tạo (IUI):
Trong phương pháp IUI, tinh trùng khỏe mạnh được tiến hành lọc rửa, cô đặc lại và bơm vào bên trong tử cung vào thời điểm rụng trứng để làm tăng cơ hội mang thai.
Sự phát triển của nang trứng và sự rụng trứng có thể được kiểm soát bằng thuốc kích thích buồng trứng và siêu âm.
Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF):
Đây là phương pháp hiện đại, hiểu đơn giản là lấy trứng và tinh trùng ra ngoài, cho thụ tinh và tạo ra phôi (chính là em bé sau này) trong phòng thí nghiệm, sau đó chuyển phôi vào tử cung và người phụ nữ có thể mang thai giống trong tự nhiên.
Tiêm tinh trùng vào bào tương noãn (ICSI):
Tương tự thụ tinh trong ống nghiệm IVF, với phương pháp ICSI 1 tinh trùng chất lượng tốt sẽ được chọn lọc để tiêm trực tiếp vào noãn nhằm tối đa khả năng thụ tinh thay vì để trứng và tinh trùng tự thụ tinh trong phòng thí nghiệm.
Phương pháp này ngoài áp dụng tốt cho các cặp vợ chồng có tinh trùng bình thường, còn đặc biệt hiệu quả trong trường hợp người đàn ông có rất ít tinh trùng hoặc tinh trùng được lấy từ tinh hoàn bằng thủ thuật chọc hút hoặc phẫu thuật.
Biện pháp này khắc phục được yếu điểm của IVF cổ điển (thông thường cần một lượng lớn khoảng 1-2 triệu tinh trùng khỏe mới thụ tinh được cho trứng → với ICSI, bs chỉ cần tiêm 1 tinh trùng là có thể gây thụ tinh giống trong tự nhiên).
Phôi được tạo ra sẽ chuyển lại vào buồng tử cung người mẹ để làm tổ, phát triển thành thai nhi khỏe mạnh.
Thói quen xấu dẫn đến vô sinh nữ
Ngoài những bệnh lý nguy hiểm ảnh hưởng đến khả năng mang thai thì một số thói quen xấu trong sinh hoạt hàng ngày có thể làm gia tăng nguy cơ vô sinh nữ.
Uống nhiều rượu bia
Đồ uống có cồn có khả năng kích thích hormone.
Việc sử dụng rượu bia trong thời gian dài thường gây ra tình trạng rối loạn phóng noãn và gây khó đậu thai.
Những người đang có ý định có con hoặc phụ nữ đang mang thai tuyệt đối không sử dụng loại đồ uống có chứa nhiều cồn.
Dùng nhiều caffeine
Caffeine có khả năng ảnh hưởng đến các tế bào tại ống dẫn trứng, làm hạn chế khả năng trứng đi đến tử cung.
Việc sử dụng trên 300mg cafeine/ ngày còn là gia tăng nguy cơ vô sinh và sảy thai.
Lạm dụng thuốc tránh thai
Một số loại thuốc tránh thai hằng ngày có thể được sử dụng liên tục trong khoảng 2 năm.
Hầu hết bác sĩ đều khuyến cáo nên có quãng nghỉ khi sử dụng thuốc tránh thai.
Thuốc tránh thai khẩn cấp chỉ được sử dụng với liều lượng nhất định,
KHÔNG dùng quá 2 viên/ tháng và 3 viên/ năm.
Việc lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp làm sức khỏe sinh sản bị ảnh hưởng nghiêm trọng, “bào mòn tử cung” dẫn đến vô sinh.
Thức quá khuya
Thức quá khuya, thiếu giấc và stress làm lượng alpha-amylase tăng cao, dẫn đến tình trạng khó thụ thai.
Việc không tuân thủ đồng hồ sinh học có thể khiến quá trình rụng trứng bị rối loạn, thường dẫn đến tình trạng chậm kinh hoặc mất kinh do chậm rụng trứng.
Quan hệ tình dục không an toàn
Quan hệ đều đặn có tác dụng gia tăng khả năng thụ thai.
Nếu quan hệ tình dục với tần suất quá dày, quan hệ với nhiều người trong thời gian ngắn mà không sử dụng biện pháp bảo vệ sẽ khiến dễ mắc các bệnh liên quan đến đường tình dục, đặc biệt là các bệnh viêm nhiễm ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
Quan hệ tình dục không an toàn có thể gây vô sinh
Sử dụng thực phẩm nhiều chất béo
Sử dụng những thực phẩm chế biến sẵn hoặc đồ có nhiều chất béo làm tăng estrogen đột ngột, giảm hoạt động của buồng trứng dẫn đến rối loạn phóng noãn và gây khó khăn cho việc thụ thai.
Việc ăn nhiều thức ăn chế biến sẵn và lười vận động làm gia tăng nguy cơ mắc hội chứng đa nang buồng trứng và ảnh hưởng đến khả năng thụ thai.
CHỮA VÔ SINH NỮ
Sử dụng thuốc
Những phụ nữ hiếm muộn do nguyên nhân nội tiết hoặc viêm nhiễm có thể sử dụng thuốc để điều trị bệnh trước khi mang thai.
Với những phụ nữ mắc viêm nhiễm thường được điều trị với thuốc kháng sinh hoặc thuốc kháng nấm.
Sử dụng thuốc đặt âm đạo giúp điều trị viêm nhiễm và tăng khả năng thụ thai
Xây dựng chế độ sinh hoạt lành mạnh và thực đơn ăn uống khoa học.
Bổ sung các loại thực phẩm tự nhiên có chứa nhiều vitamin như hoa quả và rau củ là việc làm cần thiết để tăng khả năng sinh sản.
Chữa vô sinh nữ bằng phương pháp phẫu thuật
Trong trường hợp có u xơ tử xung, u nang buồng trứng hoặc các dị tật tử cung bẩm sinh thì phương án phẫu thuật được cho là tối ưu nhất.
Thường áp dụng phương pháp phẫu thuật nội soi để hạn chế xâm lấn và giúp bảo tồn tử cung một cách trọn vẹn.
Chữa vô sinh nữ bằng các biện pháp hỗ trợ sinh sản
IUI:
Bơm tinh trùng vào buồng tử cung hay còn gọi là thụ tinh nhân tạo.
Phương pháp này được chỉ định cho những trường hợp có bất thường ở cổ tử cung hay dính nhẹ vùng chậu người vợ hoặc vô sinh không rõ nguyên nhân.
IVF:
Đây là kỹ thuật rất phức tạp thường được chỉ định cho những trường hợp tổn thương hay tắc nghẽn vòi trứng.
IVM:
Trong kỹ thuật này, trứng được chọc hút từ các nang nhỏ và được nuôi cấy trong môi trường chuyên biệt đến giai đoạn trưởng thành.
Các giai đoạn sau đó như tiêm tinh trùng vào trứng, nuôi và cấy phôi được thực hiện như một chu kỳ thụ tinh trong ống nghiệm bình thường.
Tóm tắt
1.Nguyên nhân vô sinh ở nữ giới
Rối loạn phóng noãn (chiếm 25%).
Lạc nội mạc tử cung (chiếm 15%).
Viêm vùng chậu (chiếm 12%).
Tắc nghẽn ống dẫn trứng (chiếm 11%).
Các bất thường khác về tử cung, ống dẫn trứng (chiếm 11%).
Tăng prolactin trong máu (chiếm 7%).
2.Dấu hiệu vô sinh nữ giới
Rối loạn kinh nguyệt.
Thống kinh: Đây là tình trạng bụng dưới bị đau mỗi lần hành kinh.
Dịch âm đạo bất thường: Dịch âm đạo thường là chất nhầy trong, trắng và không có mùi hôi.
Bị đau bụng nhưng không liên quan đến chu kỳ kinh.
Sảy thai liên tiếp.
Rối loạn nội tiết.
3.Biện pháp điều trị
Điều trị vô sinh nữ bằng phương pháp nào phụ thuộc vào các yếu tố như độ tuổi, nguyên nhân.
Hiện nay, có một phương pháp điều trị vô sinh nữ được áp dụng phổ biến tại các cơ sở y tế gồm:
Sử dụng thuốc,Thực hiện phẫu thuật, Phương pháp hỗ trợ sinh sản.
4.Cách phòng ngừa vô sinh nữ
Hạn chế uống rượu bia.
Không nên dùng nhiều Caffeine.
Tuyệt đối không lạm dụng thuốc tránh thai.
Tránh nạo, hút thai nhiều lần.
Lưu ý khi sử dụng sản phẩm tạo mùi hương.
Tránh căng thẳng thường xuyên.
Không sử dụng nhiều chất béo.
Bổ sung thực phẩm giàu vitamin.
Tình dục an toàn.
Khám phụ khoa định kỳ
Khuyến cáo, nên khám phụ khoa định kỳ 3 – 6 tháng/ lần để tầm soát, phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường dễ gây vô sinh hiếm muộn ở nữ giới.
TIP
Bài thuốc hỗ trợ chữa chứng hiếm muộn do gầy quá giúp tăng cường sức khỏe hiệu quả.
1. Hỗ trợ chữa hiếm muộn vô sinh do người gầy quá, thể "âm huyết hư"
Bài thuốc - Bổ thủy điều kinh thang:
Dùng cho người nóng khô khan khó ngủ. "Theo luận trị" gồm:
Thục địa 30g, hoài sơn 18g, đơn bì 20g, sơn thù 14g, đương quy 12g, bạch thược sao 14g, ngưu tất 12g, mạch môn 14g, ngũ vị 12g, phục linh 12g.
Sắc uống. Ngày 1 thang chia 3 lần, uống lúc thuốc còn ấm.
Tác dụng:
Chữa hiếm muộn vô sinh do âm huyết hư, hoặc chứng kinh trước kỳ, vài tháng có kinh một lần.
Có kinh phát sốt, hết kinh sớm.
Chứng đau đàu, chóng mặt, ù tai, khó ngủ.
Bài chủ bổ thận thủy dưỡng can huyết "bổ thủy chế hỏa". Phụ nữ khi âm huyết sung túc, huyết hải tràn đầy, kinh tốt đúng kỳ, dễ có thai.
Người gầy, khô khan, huyết kém, nóng về đêm không thể thụ thai được.
Gia giảm:
Nếu người gầy, hâm hấp nóng, khó thụ thai gia huyền sâm, thiên hoa phấn.
Chân lạnh, kinh màu lợt, hỏa có hư, gia nhục quế, càn khương.
Chưa tới kỳ mà kinh ra nhiều thì gia thêm hải phiêu tiêu, bạch chỉ, sài hồ, ngũ vị.
Nếu nóng bứt rứt, khó ngủ gia mạch môn, táo nhân, bá tử nhân hoặc phối hợp bài Quy tỳ thang.
Nếu có u xơ hoặc u nang phối hợp bài Hoạt huyết tiêu tích thang.
Chống chỉ định:
Chứng dương khí hư sợ lạnh, huyết hàn, kinh sau kỳ màu lợt, chứng tỳ hư, bụng đầy chướng, chứng đi cầu lỏng, nhiều đàm, mạch trầm trì vô lực.
2. Hỗ trợ chữa hiếm muộn vô sinh do người gầy quá, thể "tỳ âm hư"
Dùng bài - Bổ âm dưỡng tỳ thang:
"Theo luận trị" gồm:
Thục địa 20g, đương quy 16g, bạch thược sao 14g, mạch môn 12g, nhân sâm 12g, ngũ vị tử 8g, đơn bì 14g, sa sâm 20g, phục linh 12g, đơn sâm 12g, chích thảo 4g.
Sắc uống. Ngày 1 thang chia 3 lần, uống khi thuốc còn ấm.
Tác dụng: Trị chứng hiếm muộn vô sinh vì âm huyết hư, người gầy sút.
Bài chủ yếu bổ âm huyết, ích tỳ dưỡng khí sinh huyết.
Tỳ vị là gốc của hậu thiên, bắt nguồn của sự sinh hóa, xung mạch lại (chảy) vào nơi dương minh.
Phụ nữ tỳ vị tốt, cốc khí thịnh, ăn ngon, vận hóa tốt thì huyết hải tràn đầy, kinh nguyệt tốt, đúng kỳ, dễ có thai.
Nếu tỳ âm hư, nguồn âm huyết bất túc, từ đó phát sinh các bệnh chứng kinh nguyệt thai sản, nếu bổ tỳ vị điều hòa vận hóa tốt nhờ đó bệnh tật đỡ.
Gia giảm:
Nếu có lúc nóng lạnh can uất gia sài hồ, thanh bì.
Đi cầu táo khó gia đào nhân. Khó ngủ gia đăng tâm, bá tử nhân.
Kinh kéo dài gia a giao, hoặc ban long.
Người nóng trong gia huyền sâm, địa cốt bì.
Cầu táo khó phối hợp bài Thống tàng Phương.
Kiêng kỵ:
Chứng huyết hư hàn, sợ lạnh, kinh nguyệt ít, chứng tràng vị yếu hay đi cầu lỏng, người mập trệ, đàm thấp đọng trệ, kinh ít.
3. Hỗ trợ chữa hiếm muộn vô sinh do người gầy quá, thể "âm hư vô hỏa"
Bài thuốc - Tư âm ích hỏa thang: Dùng cho người gầy, sợ lạnh.
"Theo luận trị" gồm: Thục địa 40g, bạch thược sao 16g, sơn thù sao 20g, hoài sơn 18g, đơn bì 12g, phục linh 12g, nhục quế 6g, phụ tử 4g, bạch truật sao 12g, nhân sâm 12g, ba kích 14g.
Sắc uống. Ngày 1 thang chia 3 lần, uống khi thuốc còn ấm.
Tác dụng: Trị chứng hiếm muộn vô sinh vì âm hư vô hỏa, người dễ nóng dễ lạnh, hoặc trên nóng dưới lạnh, có khi tiêu chảy, buồn ói, chậm tiêu… Bài chủ yếu bổ âm trợ dương, điều hòa âm dương…
Phụ nữ người gầy thường âm huyết hư đa hỏa, nóng trong dùng bổ âm dưỡng huyết rất hiệu quả. Lại có người gầy mà sợ lạnh dùng bài bổ âm dưỡng huyết, đầy bụng tiêu chảy thuộc chứng "âm hư vô hỏa" thì dùng bài trên.
Gia giảm:
Người gầy nóng nhiều âm hư gia đương quy, nếu nóng hay bốc hỏa gia ngưu tất, mạch môn.
Nếu tiểu ít buốt gắt gia trạch tả, xa tiền tử sao.
Lạnh bụng tiêu chảy gia càn khương, ra nhiều khí hư gia khiếm thực, tang phiêu tiêu.
Nếu người gầy khô khan kinh ít phối hợp bài Ích kinh thang.
Kiêng kỵ:
Chứng âm hư nội nhiệt, hành kinh phát sốt, chứng huyết nhiệt, đi cầu táo khó, tiểu vàng buốt gắt.
Đánh giá
Chưa có đánh giá nào.