Mtarot.net

Category

Danh Mục

��

Đau dây thần kinh thẹn

Nhanh lên! Chỉ còn 49 mặt hàng trong kho

00 days
21 hrs
40 mins
58 secs

 

BỆNH CHÈN ÉP DÂY THẦN KINH THẸN (PUDENDAL NERVE ENTRAPMENT)
Là một tình trạng thần kinh hiếm gặp nhưng gây ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống, thường bị nhầm lẫn với các bệnh lý khác ở vùng chậu.
1. Giải phẫu & vai trò của dây thần kinh thẹn
  • Xuất phát từ đám rối cùng (S2–S4).
  • Chạy dọc qua vùng đáy chậu, đi trong ống Alcock (pudendal canal).
  • Chức năng: chi phối vận động và cảm giác cho vùng đáy chậu, hậu môn, cơ quan sinh dục ngoài.
2. Nguyên nhân chèn ép
  • Chấn thương: ngã, phẫu thuật vùng chậu, tai nạn.
  • Tư thế kéo dài: ngồi nhiều (đạp xe đường dài, lái xe).
  • Xơ hóa, viêm, khối u, thoát vị, phẫu thuật sản phụ khoa.
  • Hẹp ống Alcock hoặc dày dây chằng quanh đường đi của dây thần kinh.
3. Triệu chứng đặc trưng
  • Đau vùng đáy chậu: cảm giác bỏng rát, kim châm, điện giật, tăng khi ngồi lâu, giảm khi đứng hoặc nằm.
  • Rối loạn cảm giác: tê bì, tăng nhạy cảm ở hậu môn – tầng sinh môn – cơ quan sinh dục.
  • Rối loạn tiểu tiện/đại tiện: tiểu khó, đau khi tiểu; đau khi đi đại tiện.
  • Rối loạn sinh dục: đau khi quan hệ (nam và nữ), rối loạn cương dương.
  • Triệu chứng thường không xuất hiện về đêm (khi nằm nghỉ).
4. Chẩn đoán
  • Dựa vào lâm sàng đặc hiệu (tiêu chuẩn Nantes).
  • Hình ảnh học: MRI vùng chậu để loại trừ nguyên nhân khác.
  • Test tiêm thuốc tê vào vùng thần kinh thẹn: nếu giảm đau tức thì → gợi ý chẩn đoán.
  • Loại trừ các bệnh: thoát vị đĩa đệm thắt lưng, viêm tuyến tiền liệt, bệnh phụ khoa.
5. Điều trị
  • Điều trị nội khoa:
    • Thuốc giảm đau thần kinh (Gabapentin, Pregabalin).
    • Thuốc chống trầm cảm 3 vòng (Amitriptyline).
    • Thuốc giãn cơ, giảm viêm.
  • Vật lý trị liệu:
    • Giãn cơ sàn chậu.
    • Tập thở cơ hoành.
    • Tránh ngồi lâu, dùng gối hỗ trợ khi ngồi.
  • Phong bế thần kinh thẹn: tiêm steroid + thuốc tê dưới hướng dẫn siêu âm/CT.
  • Phẫu thuật giải ép: khi điều trị bảo tồn không hiệu quả.
  • Hỗ trợ tâm lý – phục hồi chức năng: do bệnh gây ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt và quan hệ.
6. Tiên lượng
  • Nếu phát hiện sớm và điều trị đúng → cải thiện triệu chứng tốt.
  • Bệnh để lâu dễ dẫn tới đau mạn tính, ảnh hưởng tâm lý, trầm cảm, rối loạn chức năng tình dục.

Tổng quan bệnh Chèn ép dây thần kinh thẹn
Nếu như có triệu chứng tê hoặc đau rát ở vùng dưới mông, đau nhói như bị kim châm thì có thể đây là dấu hiệu của bệnh đang rất phổ biến gặp ở mọi lứa tuổi là chèn ép dây thần kinh thẹn.  
Dây thần kinh thẹn chịu trách nhiệm chi phối cảm giác của vùng từ hậu môn tới cơ quan sinh dục ngoài (dương vật và âm vật) và vùng da giữa hậu môn và bộ phận sinh dục, hay còn gọi là đáy chậu.
Ngoài chức năng chi phối cảm giác, dây thần kinh thẹn cũng đảm nhiệm kiểm soát một số bộ phận của bàng quang (hay còn gọi là bóng đái) và khu vực hậu môn.
Khi mắc bệnh này, người bệnh luôn cảm thấy khó chịu do tê hoặc rát ở vùng dưới mông, nam giới đau ở bìu và dương vật, còn phụ nữ đau ở âm hộ, âm đạo và âm vật.
Hậu quả dẫn tới ảnh hưởng nặng nề đến đời sống, tinh thần và thể chất của người bệnh nếu như không được chẩn đoán và điều trị chính xác, kịp thời của bác sĩ giàu kinh nghiệm.
Nguyên nhân bệnh Chèn ép dây thần kinh thẹn
Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn tới đau dây thần kinh thẹn như :
  • Người bệnh đã từng phẫu thuật vùng chậu hay gãy xương trong khung chậu.
  • Phụ nữ trong quá trình sinh nở có thể gây tổn thương dây thần kinh.
  • Do trong quá trình chơi thể thao gây tổn thương vùng xương chậu như ngồi hay đạp xe đạp trong một thời gian dài, cưỡi ngựa, tình trạng táo bón kéo dài (từ vài tháng đến nhiều năm).
  • Hội chứng Alcock do mô hoặc cơ vùng chậu bị đè ép.  
  • Do khối u chèn ép dây thần kinh thẹn (có thể u lành hoặc u ác tính).
  • Ngoài ra, có một số trường hợp chưa phát hiện được nguyên nhân.

Triệu chứng bệnh Chèn ép dây thần kinh thẹn
Người bệnh thường có triệu chứng đau dây thần kinh thẹn tại vùng chậu được mô tả như sau:
  • Về cảm giác: Cảm giác nóng rát, đau nhói như bị kim châm ở vùng dưới của vùng mông do tê hoặc đau rát.
  • Người bệnh nhạy cảm với cơn đau, cho dù chỉ chạm nhẹ hoặc mặc quần áo vào.
  • Sưng ở vùng đáy chậu to bằng quả bóng tennis hoặc quả bóng chơi gôn. Đau khi quan hệ tình dục dẫn tới khó đạt cực khoái.
  • Đau dây thần kinh thẹn còn khiến người bệnh đột ngột muốn đi vệ sinh hoặc muốn đi vệ sinh nhiều hơn.
  • Về tần suất đau: có thể kéo dài, nhưng đôi khi, triệu chứng này có thể nặng hơn hoặc đỡ đau hơn.
  • Nếu như người bệnh đứng lên hoặc nằm thì sẽ đỡ đau, ngược lại, ngồi sẽ có cảm giác đau hơn.

Đường lây truyền bệnh Chèn ép dây thần kinh thẹn
Do nguyên nhân gây bệnh không thuộc tác nhân lây nhiễm, do đó, chèn ép dây thần kinh thẹn không không truyền như người bệnh sang người khỏe mạnh.

Đối tượng nguy cơ bệnh Chèn ép dây thần kinh thẹn
Chèn ép dây thần kinh thẹn là bệnh thường gặp ở mọi lứa tuổi và đặc biệt nữ giới có nguy cơ mắc cao hơn so với nam giới.
Phòng ngừa bệnh Chèn ép dây thần kinh thẹn
Nhằm phòng ngừa bệnh đau dây thần kinh thẹn, người dân cần thực hiện một số biện pháp như sau:
  • Không nên đạp xe quá lâu.
  • Không nên ngồi trong thời gian dài.
  • Chú ý chế độ ăn uống và vận động phòng tránh táo bón kéo dài.
  • Nếu phát hiện các triệu chứng vùng chậu, cần đến khám sớm tại cơ sở Y tế uy tín.

Các biện pháp chẩn đoán bệnh Chèn ép dây thần kinh thẹn
Khi đến cơ sở Y tế, người bệnh sẽ được bác sĩ khai thác tiền sử bệnh tật, triệu chứng hiện tại và thực hiện một số thủ thuật và xét nghiệm cận lâm sàng nhằm xác định bệnh đau dây thần kinh thẹn như:
  • Thủ thuật: Bác sĩ trực tiếp khám bằng cách đưa ngón tay vào và ấn một lực nhất định tại dây thần kinh thẹn vùng âm đạo hoặc trực tràng để phát hiện người bệnh có cơn đau không. Bên cạnh đó, để xác định có cơn đau do đau dây thần kinh thẹn gây ra có giảm không, bác sĩ có thể sử dụng thêm thuốc giảm đau và tiêm vào vùng xung quanh dây thần kinh thẹn.  
  • Xét nghiệm: Chụp MRI hay còn gọi là chụp cộng hưởng từ nhằm xác định tình trạng dây thần kinh thẹn bị chèn nhằm và phân biệt với các nguyên nhân khác dẫn tới cơn đau. Hoặc sử dụng một thiết bị có kích thước nhỏ đặt vào trong trực tràng nhằm tác động lên các dây thần kinh tại đây và từ đó kiểm tra hoạt động chức năng của các dây thần kinh có bình thường hay không.

Điều trị triệu chứng đau
  • Thuốc uống: người bệnh sẽ được kê các thuốc giảm đau chống viêm dây thần kinh thẹn, tuy nhiên, người bệnh lưu ý không nên sử dụng thuốc giảm đau Paracetamol hay còn gọi là Acetaminophen, do thuốc này không hiệu quả trong giảm đau triệu chứng do đau dây thần kinh gây ra.
 
  • Thuốc tiêm: ngoài thuốc uống, người bệnh có thể được chỉ định tiêm thuốc giảm đau cục bộ hay thuốc dẫn chất steroid có tác dụng kéo dài.
 
  • Kích thích dây thần kinh: Bằng cách sử dụng một thiết bị đặc biệt cấy dưới da tại vùng có dây thần kinh bị chèn ép, thiết bị này có chức năng tạo xung điện nhẹ nhằm làm ngắt dẫn truyền xung thần kinh từ vùng đau gửi đến não, từ đó giảm cảm giác đau của người bệnh.
 
  • Phục hồi chức năng/Vật lý trị liệu: Với những bài tập thư giãn cơ từ các kỹ thuật viên hay chuyên gia về vật lý trị liệu sẽ gây kích thích cơ sàn chậu, dẫn tới thư giãn và giảm đau.

Điều trị nguyên nhân
Dựa vào nguyên nhân, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện phương pháp điều trị phù hợp như nếu bị chèn ép dây thần kinh thẹn do u hoặc mô, bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật nhằm giải phóng khu vực bị chèn ép bằng cách loại bỏ khối u hoặc định vị lại mô.  
Chế độ chăm sóc
Người bệnh được khuyến cáo nên tránh những tác nhân làm cho cơn đau trầm trọng hơn như tránh ngồi lâu, không để bị táo bón hoặc giảm thời gian đạp xe đạp và thường xuyên sử dụng đệm khi nằm hoặc ngồi.
Vị trí, cấu tạo và chức năng dây thần kinh thẹn
Vị trí
Dây thần kinh thẹn thoát ra khỏi khu vực khung chậu và có chức năng chi phối cảm giác ở hậu môn, bộ phận sinh dục ngoài và đáy chậu (vùng da giữa bộ phận sinh dục ngoài và hậu môn). Dây thần kinh thẹn cũng điều khiển một số cơ ở hậu môn và bàng quang. Việc chèn ép dây thần kinh thẹn có thể gây khó chịu và lo lắng nhưng có thể điều trị bằng nhiều cách khác nhau.
Cấu tạo
Dây thần kinh thẹn đi qua khuyết hông lớn thuộc tầng dưới cơ tháp vòng qua gai hông rồi đi vào vào chậu hông. Sau đó phân chia các nhánh cho cơ ở khu vực đáy chậu và cơ thắt vân ở hậu môn, chi phối cảm giác cho da bìu.
Chức năng của dây thần kinh thẹn
Dây thần kinh thẹn là một trong những dây thần kinh chính ở khung chậu và hỗ trợ các khu vực khác như:
  • Vùng mông dưới.
  • Khu vực giữa mông và bộ phận sinh dục.
  • Vùng xung quanh trực tràng.
  • Chi phối cảm giác đau ở âm hộ, âm đạo và âm vật của phụ nữ.
  • Ở nam giới chi phối cảm giác đau ở bìu và dương vật.
Nguyên nhân và biểu hiện chèn ép dây thần kinh thẹn
Chèn ép dây thần kinh thẹn là một tình trạng phổ biến và có thể gặp ở mọi lứa tuổi.
Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời sẽ gây ra nhiều vấn đề ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống như như tê rát vùng dưới mông, đau âm hộ, âm đạo ở nữ và đau vùng bìu, dương vật đối với nam.
Nguyên nhân gây chèn ép dây thần kinh thẹn
Có khá nhiều nguyên nhân có thể gây ra tình trạng dây thần kinh thẹn bị chèn ép, bao gồm:
  • Đã từng phẫu thuật ở khu vực khung chậu.
  • Tiền sử gãy xương vùng khung chậu.
  • Ở phụ nữ bị tổn thương thần kinh thẹn trong quá trình sinh nở.
  • Nguyên nhân do chấn thương thể thao liên quan đến vùng chậu.
  • Hội chứng ống Alcock.
  • Táo bón mạn tính dai dẳng.
  • Áp lực thường xuyên lên các cơ và mô của xương chậu.
  • Dây thần kinh thẹn bị chèn ép bởi một khối u (có thể lành tính hoặc ác tính).
Trong một số trường hợp, có thể không xác định được nguyên nhân chính xác.
Biểu hiện
Chèn ép dây thần kinh thẹn gây đau ở khu vực khung chậu là phổ biến nhất, bệnh nhân sẽ gặp phải một số tình trạng sau:
  • Cảm giác thường gặp nhất là cảm giác nóng rát, đau nhói tương tự như bị kim đâm. Điều này xảy ra ở vùng dưới mông.
  • Bệnh nhân rất nhạy cảm với cơn đau, thậm chí chỉ cần chạm nhẹ nhàng, chẳng hạn như khi mặc quần áo, cũng có thể gây đau. Khu vực đáy chậu cũng có thể bị sưng.
  • Đau khi quan hệ, làm ức chế cảm giác cực khoái.
  • Chứng đau dây thần kinh thẹn khiến người bệnh thường xuyên có cảm giác buồn đi đại tiện và tiểu tiện, còn được gọi là mót tiểu và mót rặn.
  • Cơn đau có thể kéo dài và các triệu chứng có thể cải thiện hoặc trầm trọng hơn.
  • Cơn đau giảm tùy thuộc vào tư thế nằm hay đứng, hoặc có thể cơn đau tăng lên khi ngồi.
Một số lưu ý để tránh chèn ép dây thần kinh thẹn
Các lối sống và biện pháp khắc phục tại nhà sau đây có thể giúp đối phó với chứng chèn ép dây thần kinh thẹn:
  • Tăng cường sức khỏe cho ruột và bàng quang: Để tránh căng dây thần kinh thì khi đi tiểu nên hạn chế căng thẳng khi đi tiểu.
  • Không nên sử dụng các thuốc kích thích nhuận tràng khi không cần thiết.
  • Thay đổi tư thế ngồi: Để giảm áp lực khi ngồi lên vùng đáy chậu (phía bên trong xương chậu) có thể dùng các loại ghế có đệm lót và tư thế ngả lưng sẽ giảm thiểu được lực tác động. Thay vì ngồi quá nhiều, hãy đặt máy tính lên hộp hoặc bàn cao và đứng một khoảng thời gian trong ngày.
  • Tránh các hoạt động thể chất gây kích thích thần kinh: Hoạt động quan trọng nhất cần tránh là đạp xe.
  • Các hoạt động khác cần giảm thiểu bao gồm nhảy và các bài tập cho cơ bắp.
  • Điều chỉnh đời sống tình dục: Đau có thể xảy ra khi quan hệ tình dục. Có nhiều cách thức để duy trì đời sống tình dục khỏe mạnh của bạn và giữ cho nó không bị đau đớn.
Nếu tình trạng đau vùng chậu kéo dài, bạn nên đi khám ngay. Tình trạng chèn ép dây thần kinh có thể trở nên nghiêm trọng hơn nếu không được điều trị ngay lập tức. Cơn đau lâu dài có thể ảnh hưởng đến thể chất và tinh thần. Cụ thể, bệnh nhân có thể bị mất ngue, căng thẳng, trầm cảm, lo lắng và thay đổi tính cách.
 

Danh mục: Bệnh Cơ-Xương-Khớp-Thần Kinh Từ khóa:

Sản phẩm tương tự